میکروبها جانداران ریزی هستند که تقریبا در همه جا حضور دارند از کف اتاق تا درون هوا و آب از روی پوست و موهایمان تا درون بدن همه جانداران. دانش میکروبیولوژی به بررسی ریزاندامگان میپردازد.
بطور کلی در طبیعت ۳ نمونه ریزاندامگان (میکروارگانیسم) وجود دارد؛
تجزیه (فاسد) کنندههای تدریجی
خنثیها، سازشکارها، فرصت طلبها
سازندهها با احیا کنندهها
میکروارگانیسمهای سازنده (و ریزاندامگان کارآ) همان طور که از نامشان پیداست کار سازندگی و احیا را بر عهده دارند. میکروارگانیسمهای فاسد کننده بر خلاف راه وروش میکروارگانیسمهای سازنده رفتار میکنند. میکروارگانیسمهای خنثی، بزرگترین گروه را تشکیل میدهند. آنها در محیط به گروهی که حاکم و چیرهاست میپیوندند. بنابراین هنگامی که در محیطی میکروارگانیسمهای سازنده واحیا کننده بیشتر میشوند خنثیها به روند سازندگی میپیوندند.
ریزاندامگان برای سوخت وساز و انجام فرایندهای زیستی خود از منابع آلی و معدنی موجود در محیط تغذیه میکنند. این ارگانیسمها طی فرایندهای متفاوت، هنگامی که در معرض یونهای فلزی قرار میگیرند، آنها را در درون یا بر روی دیواره سلولی خود انباشته میکنند. این انباشتگی اغلب منجر به تولید ذراتی است که در اندازههای نانوذرات دستهبندی میشوند.
تاریخچهابو علی سینا دانشمند ایرانی قرن های دهم و یازدهم میلادی به این موضوع پی برده بود که موجودات ریزی موجب بیماری میشوند. هرچند نمیتوان به او، عنوان کاشف میکروبها را نسبت داد و این کار توسط رابرت هوک انجام شد. هوک با میکروسکوپ ابتداییاش به مشاهده آب برکه پرداخت و دریافت که موجودات ریزی در آن وجود دارد. از دیگر افراد مهم این زمینه میتوان به رابرت کُخ اشاره کرد که باکتری بیماری سل را کشف نمود.
دیدگاهها کلاود برنارد دریافت که ریزاندامگان نقش اصلی را در پیدایش بیماریها ندارند بلکه نقش اصلی را محیطی که به آن وارد میشوند ایفا میکند. وی سراسر زندگیش بحث طولانی را با دانشمند دیگر لویی پاستور که بر این دیدگاه بود که میکروارگانیسمها باعث بیماری میشوند و باید همه چیز استریل شود و باید با میکروبها جنگید، داشت. و در آخر پیش از اینکه لویی پاستور از دنیا برود در بستر بیماری گفت: برنارد درست میگفت: همه چیز به کیفیت و سیستم ایمنی محیظ بستگی دارد و نه به میکروبها.
انواع میکروبواژهٔ میکروب یک اصطلاح کلی و غیرعلمی است که به باکتریها، ویروسها، آغازیان و مخمرها گفته میشود. منظور از این واژه در زبان محاورهای بیشتر ویروسها و باکتریهای بیماریزا میباشد.
باکتریها باکتریاستافیلی کوک در حدود ۱۰۰۰۰ برابر شدهاستنوشتار اصلی: باکتری
باکتریها نسبت به رده دیگر یعنی ویروسها بزرگتر هستند و غالباْ موجب فعالیتهای مفید میشوند مانند تخمیر خمیر نان، ماست شدن شیر و...
ویروسها
ویروس در لغت به معنای سم است.
دانشمندان به این خاطر لقب سم را به ویروس دادند چون ویژگیهای حیاتی که ثابت کند ان زندهاست بدست نیاوردند. ویژگیهایی که ویروس برای زنده بودن ندارد بشرح زیر است:
۱.ویروسها هومئوستازی (حالت پایدار) ندارند.
۲.ویروسهای انزیمهای لازم برای ادامه بقای خو را ندارند از اینروست که انها به موجودات زندهٔ دیگر برای تامین مواد حیاتی از قبیل انزیم هجوم میبرند.
۳.سوختوسازی درون آنها رخ نمیدهد و....
ویروسها از لحاظ هستهٔ خود به دو گروه تقسیم میشوند:
۱.ویروسهای DNAدار مثل ابله و تبخال
۲ ویروسهای RNAدار مثل ویروس ایدز و آنفلوآنزا (ویروسهای این دسته بسیار هوشمند عمل کرده وبوسیلهٔ امکانات میزبان خود و با استفاده از سامانه رونوشتبردار معکوس خود از RNAی موجود در هستهٔ خود DNA میسازند).
بیماری زایی میکروب ها :
میکروب ها برای یافتن محیط مناسب خود ممکن است وارد بدن انسان، جانوران ، گیاهان و یا میکروب های دیگر شوند. در این حال میکروب، انگلی و جانداری که وارد آن شده میزبان است. حضور میکروب در بدن میزبان، استفاده از مواد بدن میزبان برای رشد خود و نیز تولید موادی که برای سلول های میزبان سمی است، از راههای آسیب رساندن میکروب هاست.
در هر بیماری میکروبی سخت، سه مرحله ی جداگانه تشخیص داده می شود. اول مرحله جای گیری است که طی آن آن میکروب وارد بدن می شود و خود را به جای مناسب رشد می رساند.این مرحله ممکن است کوتاه یا دراز باشد. دوم مرحله حاد است که شخص بیمارمی شود و همه ی نشانه های بیماری ظاهر می شوند. در این مرحله،مبارزه بدن میکروب به اوج خود می رسد. اگر بدن در این مبارزه موفق شود، مرحله سوم پیش می آید که فقاهت نام دارد. در این مرحله بدن رفته رفته توانایی خود را باز می یابد.
بعضی از بیماریهای میکروبی مرحله ی حاد ندارند. در این گونه بیماریها، پس از آنکه علامت های بیماری ظاهر شد، مبارزه میکروب و بدن به کندی صورت می گیرد و این مبارزه مدت ها به طول می انجامد. در طی این مدت نه بدن می تواند میکروب ها از بین ببرد و نه میکروب، بیماری را از پای در می آورد. این گونه بیماریها را فرض می گویند. سل غالباً بیماری مزمن است. ماهها و حتی سالها می گذرد تا بدن با میکروب بتوانند در این مبارزه پیروز شوند
گاهی در اماکن پرجمعیت به بیماری میکروبی مبتلا می شویم. به نظر شما علت چیست؟
مردم در این اماکن به هم نزدیک می شوند و احتمال انتشار میکروب های بیماری زا بوسیله هوا یا تماس مستقیم زیاد می شود. هر چه جمعیت بشتر باشد احتمال بودن افراد بیمار ناقل در میان آنها بیشتر است.
2 – فرض کنید در معرض ابتلا به یک بیماری میکروبی بوده اید ولی به آن مبتلا نشده اید، چه دلیلی برای بیمارشدن خود می توانید بیاورید؟
1. ممکن است عده کمی میکروب وارد بدنمان شده باشد. 2. دفاع خارجی (مانند پوست) جلوی آنها را گرفته باشد. 3. میکروب ها به محل مناسب خود در بدن نرسیده باشند. 4. گلبول های سفید آن ها را از بین برده باشند. 5. قبلاً به این بیماری مبتلا شده بودیم و یا واکسن آن را تزریق کرده بودیم . در نتیجه نسبت به آن مقاومت کرده ایم.
منبع: ویکیپدیا