بیماری های غلات

بیماریهای مهم غلات  
بیماری زنگ برگی (قهوه‌ای) گندم wheat leaf rust
زنگ برگ یک بیماری جدی گندم، چاودار، تریتیکاله وبسیاری از گندمیان است که توسط قارچ Puccinia recondita ایجاد می‌شود. گونه دیگری از قارچ به نام P.hordei وجود دارد که اغلب به جو حمله می‌کند. علائم بیماری به صورت جوشهای بیضی شکل کوچک و پراکنده با رنگ سیاه متمایل به قرمز ، در سطح پهنک و روی غلاف برگ ظاهر می‌شود. بر خلاف زنگ ساقه گندم، توده یوریدیوسپور بیشتر در بافت میزبان فرو می‌رود و باعث از هم پاشیدن اپیدرم نمی شود. یوریدیوسپورهای Puccinia recondita قرمز پرتقالی تا سیاه مایل به قرمز، خاردار ، کروی و معمولاً به قطر 20- 28 میکرون هستند. تلیا در طول مراحل نهایی رشد گیاه به صورت جوشهایی روی غلاف برگها و یا در سطح پهنک برگ به وجود می‌آیند. تلیوسپورها در بافت برگ باقی می‌مانند و به وسیله اپیدرم پوشیده می‌شوند.

کنترل زنگ قهوه ای گندم:قارچکشهایی مثل تریادیمفون (بایلتون) وبوتریزول( ایندار) در کنترل زنگ قهوه‌ای مؤثر هستند و در صورت وجود اپیدمی، مصرف آنها اقتصادی است.
سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار
تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار
فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار
پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.

زنگ سیاه ساقه گندم wheat black stem rust:
زنگ سیاه ساقه یکی از بیماریهای شناخته شده غلات است. تقریباً در تمامی مناطقی که این محصول کشت می‌شوند وجود دارد. علائم بیماری بیشتر روی ساقه وغلاف برگها ظاهر می‌شود پهنک برگ و خوشه‌ها نیز ممکن است آلوده شوند. اسپور روی میزبانهای مختلف غلات تولید می‌شود. یوریدیوسپورها در داخل تاولها یوریدیا توسعه یافته پس از مدتی اپیدرم را پاره کرده، توده‌ای از اسپورهای قهوه‌ای مایل به قرمز آشکار می‌شوند. تاولهای زنگ نواری بزرگتر است.

کنترل زنگ سیاه ساقه:ریشه کنی زرشک و کار حساب شده روی ارقام مقاوم ، از جمله عوامل مهم در افزایش پایداری مقاومت به زنگ ساقه و کاهش اپیدمی زنگهاست.
سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار
تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار
فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار
پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.
کنترل شیمیایی به محض مشاهده اولین علائم کانون کوبی شود. درصورت وجود اپیدمی در مرحله سنبله مبارزه انجام شود.

بیماری زنگ برگی( قهوه‌ای )جو Barley leaf rust :
یوریدیهای P.hordei کوچک بیضوی متمایل به گرد و زرد پرتقالی است. یوریدیها منحصراً روی پهنک و غلاف برگها تشکیل می‌شوند.شرایط گرم و مرطوب برای رشد، توسعه و انتشار بیماری زنگ قهوه‌ای جو بسیار مناسب است . در مناطق معتدل یوریدیهای قارچ روی جوهایی که در پاییز کاشته شده‌اند، زمستانگذرانی می‌کنند.

بیماری زنگ نواری یا زنگ زرد گندم Wheat strip rust :
زنگ زرد یا زنگ نواری(سرخو)Puccinia striiformis یکی از بیماریهای مهم گندم و جو است و تا حدودی تریتیکاله و چاودار و بعضی از گرامینه‌های دیگر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کنترل زنگ زرد:استفاده از ارقام مقاوم و یا متحمل در اولویت قرار دارد.
سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار
تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار
فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار
پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.
کنترل شیمیایی به محض مشاهده اولین علائم کانون کوبی شود. درصورت وجود اپیدمی در مرحله سنبله مبارزه انجام شود.

کوتولگی زبر ذرت Maize Rough Dwarf virus:
علائم بیماری در مزرعه عبارت است از کوتاه ماندن فاصله میان گره ها وکوتولگی شدید بوته ها، راست ایستادن برگها، وجود برجستگیها یا گالهای ریزی روی دمبرگ و در پشت برگ وهمچنین روی غلاف میوه، این برجستگیها به پشت برگ حالت زبری می دهد. گاهی برای تشخیص گالها نیاز به ذره بین می باشد. در برگهای جوان انتهائی ممکن است حالت رنگ پریدگی دیده شود.
عامل بیماری(MRDV) ویروسی از گروه Reoviridae که دارای دو لایه کاپسید می باشد. در طبیعت فقط زنجره Laodelphax striatellus به عنوان ناقل شناخته شده است.
کنترل:
1. تناوب زراعی که در این تناوب غلات باید حذف شود.
2. استفاده از علف کشها برای نابودی علفهای هرزی که ویروس در روی آنها زمستانگذرانی می کنند.
3. مبارزه با ناقل بوسیله حشره کشهای دیازینون و فوزالن
4. کاشت لاینهای متحمل اینبرید، هیبرید و واریته های مقاوم

سیاهک آشکار جو و یولاف Crown & barley loose smut:
علائم بیماری کاملاً شبیه علائم سیاهک آشکار U.nuda است. ریشکها و گلومهای گیاه آلوده در بعضی موارد بویژه در جو رشد می‌کند؛ اما این خصوصیت با توجه به شرایط محیطی و رقم گیاه ممکن است تغییر کند. توده اسپور به رنگ قهوه‌ای شکلاتی تیره تا کاملاً سیاه است. غشایی که توده‌های اسپور را احاطه کرده است، معمولاً سخت‌تر از غشایی است که در U.nuda دیده می شود.
1. دیفنوکونازول(دیویدند) DS3% 2در هزار
2. تبوکونازول(راکسیل) DS2% 5/1 درهزار
3. کاربوکسین تیرام FL40% 5/2 درهزار
4. دی نیکونازول(سومی ایت) WP 2% 2در هزار : سیستیمیک دو منظوره
ازسموم فوق برای ضد عفونی بذر قبل از کشت استفاده می کنیم

سیاهک سخت جو Barley covered smut :
بیماری سیاهک سخت (پوشیده) Ustilago hordei، تنها در جو و یولاف باعث کاهش شدید محصول می‌شود. قارچهای مولد بیماری سیاهک سخت در جو و یولاف، از نظر خصوصیات مرفولوژیک مشابهند؛ اما از نظر ایجاد بیماری در یولاف و جو با یکدیگر تفاوت دارند؛ یعنی یک نوع تنها جو را و نوع دیگر تنها یولاف را آلوده می کند.
کاربوکسین تیرام wp 75% یک تادو در هزار ضد عفونی بذر با مانکوزب wp 80% یک تا دو در هزار ضد عفونی بذر قبل از کشت.
سیاهک معمولی ذرت Common corn smut :
علائم: این سیاهک روی کلیه اندامهای هوائی ذرت از قبیل برگها، ساقه، خوشه و ریشکها دیده می‌شود. نشانه‌های بیماری به این طریق است که روی اندامهای مختلف نبات میزبان برجستگیهائی با گالهای شفاف و براق در اندازه‌های مختلف از 0.6 تا 15 سانتیمتر تشکیل می‌شوند. بزرگترین و بیشترین گال‌ها روی بلال و گل نر تشکیل می‌گردند.عامل بیماری قارچی است به نامDC) Ustilago maydis )
کنترل سیاهک ذرت:
1. بهترین و مطمئن‌ترین راه کنترل این بیماری کشت ارقام مقاوم است.
2. از بین بردن و نابود ساختن خوشه‌ها و بوته‌های آلوده قبل از پاره شدن پوسته گال‌ها و پخش اسپورها
3. همچنین جلوگیری از زخمی شدن گیاه میزبان توسط ماشین آلات کشاورزی در مزرعه در زمان داشت می‌تواند در جلوگیری از گسترش آلودگیها و اشاعه بیماری مؤثر باشد.
4. مصرف کودهای شیمیایی به میزان متناسب در مزرعه نیز تا حدی از توسعه بیماری جلوگیری می‌نماید.

سیاهک پاکوتاه dwarf bunt (سیاهک بدبو stinking smut) 
سیاهک پنهان(common bunt) که توسط گونه‌های مختلف جنسTilletia ایجاد می شوند، از بیماریهای مخرب گندم هستند که علاوه بر گندم، به جو و تعداد معدودی از گونه‌های غلات نیز آسیب می‌رسانند.
کنترل:موثرترین روش مبارزه با سیاهک پنهان گندم ، استفاده توأم از قارچکشها ( برای ضد عفونی بذر ) و ارقام مقاوم است . از جمله قارچکشهایی که در کنترل اسپورهای خاکزاد و بذر زاد موثرهستند ، می‌توان هگزا کلرو بنزن ( HCB)، پنتاکلرو نیترو بنزن (PCNB ) کربوکسین و تیابندازول را نام برد.
دیفنوکونازول(دیویدند) DS 3% دو در هزار ضد عفونی بذر. تیابندازول(تکتو) WP 52.5% یک و بیست و پنج صدم در هزار ضد عفونی بذر.
سیاهکهای پنهان موضعی(هندی) Karnal bunt :
عامل بیماری قارچ دیگری از جنس تیلشیا به نام T.indica این قارچ در اصل به گندم معمولی (گندم نان) حمله می‌کند ، اما تریتیکاله و گندم دوروم نیزممکن است آلوده شود بیماری معمولاً در خرمن و از روی دانه‌های شکسته که قسمتی از آنها آلوده به سیاهک است ، قابل تشخیص است.
کنترل:ضد عفونی با PCNB به میزان یک کیلوگرم برای هر تن بذر ، تأثیر مناسبی در کنترل اسپورهای بذر داشته است.
کنترل شیمیایی:
1. سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم در هکتار
2. پروپیکنازول(تیلت) EC 25% نیم در هکتار
3. تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر در هکتار
4. فلوتریافول(ایمپکت) SC12.5% یک لیتر در هکتار
زمانی که 80% بوته ها به خوشه رفته باشند، سمپاشی انجام شود
سیاهک برگی غلات Flag smut
بیماری لکه چشمی غلات Graminicola eye spot
کنترل:تأخیر در تاریخ کاشت پاییزه وتناوب با گیاهانی غیر از غلات ، موجب کاهش میزان ماده تلقیح قارچ می شود و درکنترل بیماری موثراست
سفیدک کرکی غلات Cereal downy mildew :
بیماری سفیدک دروغی معمولاً در مناطق مرطوب و مزارع آبی ، بخصوص قسمتهای آبگیر مزرعه دیده می شود . قارچ عامل بیماری درگندمSclerophthora graminicola ودرگیاه جو عامل قارچ Sclerophthora macrosporaاست.
علائم بیماری اغلب در مراحل اولیه رشد گیاه میزبان به صورت زردی برگها، کوتولوگی شدید، و پنجه زنی زیاد مشاهده می شود.  
آفات مهم یونجه :
سرخرطومی برگ یونجه Hypera postica (Curculionidae)
از آفات مهم یونجه می باشد که اگر با آن مبارزه قاطع نشود چین اول یونجه را به کلی نابود می کند. خسارت این آفت به علت تغذیه لاروهای آن از برگ و جوانه های انتهائی یونجه است. حشرات کامل نیز از برگ و ساقه یونجه تغذیه می کنند.
کنترل:یکی از راههای مبارزه با این آفت جلو انداختن تاریخ برداشت در چین اول است چون بیشتر خسارت متوجه چین اول یونجه می باشد.
در مناطقی که حشره زمستان را به صورت تخم سپری می کند چرای پائیزه و یا سوزانیدن سطحی مزرعه یا شعله افکن به شدت از تراکم آفت می کاهد.
کنترل شیمیایی:
1. اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1لیتر در هکتار
2. فوزالن(زولون) EC35% و 2.5 لیتر در هکتار
3. مالاتیون EC57% و 3لیتر در هکتار؛ وقتی مصرف به صورت« تر» است استفاده شود.
4. فن والریت EC20% و 1لیتر در هکتار.
سر خرطومی ریشه یونجه Sitona Spp.
کنترل:لاروهای این سرخرطومی ها به ریشه یونجه های سه تا چهار ساله حداکثر خسارت را وارد می آورند.
برگرداندن مزارع یونجه آلوده در پائیز و از بین رفتن و نابودی لاروهای این حشره در اثر سرما یکی از راههای مناسب مبارزه با این آفت است.
شته های یونجه:
شته های یونجه شامل شته خالدار Therioaphis maculata و Acyrhosiphon pisum و Aphis fabae میشود. در بیشتر مناطق کشت یونجه دیده میشوند. وکنترل شیمیایی فقط برای شته خالدار توصیه میشود.
1. مالاتیون EC57%
2. پریمیکارپ WP50%
بیماری های چغندر قند
ریزومانیای چغندرقند :
ریزومانیا یکی از مخربترین و پرخسارت‌ترین بیماریهای مهم چغندرقند می باشد.
علائم بیماری و تشخیص مزرعه ای :
در مزارع آلوده در تابستان معمولاً لکه های سفید و زردی در اطراف رگبرگها بوجود می‌آید که از علائم اولیه بیماری می باشد ، برگها ممکن است چروکیــــده و پژمرده شوند و بدون سبزینه باشند ، بعضی وقتها برگهای کوچکتردرقسمت طـوقه جوانه زده و تکثیر یابند. زردی عمومی معمولاً در برگها اتفاق می افتد و بجهت اینکه ریشه های آلوده از لحاظ آب و جذب مواد غـــــذایی در کمبود هستند، نشانه های معمول برگی ، شبیه به استرس آبی یا کمبود نیتروژن هستند. در ســطح پیشرفته بیماری، علائم بیماری شامل کوتوله شدن ریشه گیاه و انشعاب بیش از حد ریشــه های جانبی مرده و پوسیده در اطراف ریشه (غده ) اصلی است که به آن ظاهری ریش دار میدهد، با آلودگــی های بعدی ریشه های ذخیره ای گیاه اغلب پوسیده میشوند و در زیر سطح خاک بهم فشــرده می گردند و غده شکل لیوان ( جام شراب ) را به خود می‌گیرد و حلقه های آوندی نیز ضمن چوبی شدن ظاهــری تیره رنگ (قهوه ای) به خود می گیرد، در بعضی اوقات رگبرگـــها کمی زرد رنگ شده و حالت ایستاده پیدا می کنند، حالت بد شکلی در برگها نیز مشاهده شده و منجر به رشد غیر عادی بافت طوقه گیاه میشود ، امکان سستی و پژمردگی بدون تغییر رنگ در برگ های گیاه در مراحل بعدی وجود دارد و در برخی از موارد بندرت علائم زردی رگبرگی مشخص همراه با لکه های نکروتیک نیز قابل مشاهده است این علائم حتی درصورت نادر بودن از مشخصات بارز بیماری هستند.
کنترل بیماری :
1- عدم کشت چغندرقند در مناطق آلوده حداقل تا 5 سال(پرهیز از تناوب تکراری)
2- استفاده از ارقام مقاوم و متحمل به بیماری مذکور
3- عدم انتقال خاک و چغندرهای آلوده به مزارع سالم
4- کشت زود هنگام (خنکی خاک هنوز موجود باشد) تا امکان الگوی کشت
5- مدیریت صحیح آبیاری اوایل فصل زراعی (شش هفته اول) عدم ماندآبی
6- اعمال مدیریت صحیح در کود دهی و استرس آبی
7- کنترل هرزآب مزارع(جهت جلوگیری از آلودگی مجدد و عدم انتشار اسپورهای عامل آلودگی به مزارع سالم)
8- بهبود زهکشی مزارع با انجام شخم عمیق و زیر شکنی لایه های سخت
9- رعایت قرنطینه بذور وارداتی و رعایت کنترل ایزولاسیون مزارع آلوده
10- کنترل جابجایی گله های گاو و گوسفنددر بین مزارع آلوده به مزارع سال
11- استفاده از مواد ضدعفونی خاک مثل Telone II . (مقرون به صرفه اقتصادی نیست)
پوسیدگی باکتریائی ریشه چغندر قند Beet bacterial root ro
علائم:
باکتری عامل بیمار‌ی به بافت آوندی دمبرگ و ریشه ها حمله می‌کند و سبب پوسیدگی شدید می‌شود . بافت آوندی ریشه‌ها نکروز می‌گردد و نواحی اطراف آنها در مجاور هوابه رنگ صورتی در می‌آید برای نفوذ باکتری به داخل ریشه صدمه ریشه‌ها ضروری است و دمای 25 تا 30 درجه سانتیگراد برای گسترش سریع بیماری لازم است.بارزترین نشانه بیماری پوسیدگی باکتریائی ریشه چغندر این است که ریشه از قسمت انتهای تحتانی شروع به پوسیدن و سیاه شدن می‌کند .
کنترل:رعایت بهداشت زراعی ، خطی کاشتن چغندر، آبیاری نشتی و اجرای تناوب زراعی حداقل 2 تا 3 سال در کنترل بیماری توصیه می‌شود.
سفیدک سطحی چغندر Beet powdery mildew
نشانه‌ها
اولین نشانه‌های بیماری در سطح زیرین برگها و بعد در سطح فوقانی ظاهر می‌شود . این نشانه‌ها عبارتست از ظهور پوشش سفید گرد مانند در سطح زیرین برگ که در اثر زیاد شدن رطوبت هوا قارچ به سرعت رشد کرده ، ازدیاد می‌یابد و سطح فوقانی برگها، ساقه و تکمه‌های گل را می‌پوشاند به تدریج که بیماری پیشروی می‌کند پوشش سفید گرد مانند کمی تغییر رنگ یافته، متمایل به رنگ قهوه‌ای می‌گردد
سفیدک داخلی چغندر قند Beet downy mildew
نشانه‌ها
تمام اندامهای فوقانی بوته چغندر ممکن است به این بیماری مبتلا گردد. موقعی که کوتیلودون‌ها و گیاهچه‌ها مبتلا می‌شوند، رنگشان روشن‌تر از حالت طبیعی به نظر می‌رسد . اندامهای آلوده به طرف پایین متمایل می‌گردند و در شرایط مرطوب در زیر برگ پوشش قارچی تشکیل می‌شود . در سطح فوقانی برگها لکه‌هائی به قطر حداکثر 4 سانتیمتر و به رنگ سبز روشن‌تر از قسمتهای دیگر به وجود می‌آید و در زیر همین لکه‌هاست که کنیدیوفر و کنبدی‌های عامل بیماری به رنگ خاکستری کرکی بوجود می‌آید .
عامل بیماری
سفیدک داخلی چغندرPeronospora farinose f.Sp. می‌باشد.
کنیدی‌های قارچ در برابر سرما مقاومت دارند و در سرمای 12- درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت از بین نمی‌روند . عامل بیماری ممکن است به صورت اسپور یا اغلب به صورت میسلیوم در ریشه‌ها و یا در بذر زمستان گذرانی می نماید .
کنترل:
1- تناوب زراعی
2- زهکشی خوب
3- کاشت بذوری که از مناطقی که عاری از بیماری تولید شده باشد در کنترل بیماری مؤثر است
4- اگر بذور، مشکوک به بیماری باشند بذور را باید به وسیله آب 59 درجه سانتیگراد به مدت 8 دقیقه خیس کرده و پس از خشک کردن مجدداً با تیرام (Thiram ) ضد عفونی کرد.
5- سمپاشی شاخه و برگ گیاه با سموم مانکوزب یا زینب هفته‌ای یک بار باید انجام شود. سمپاشی با غلظت 3در هزار به محض دیدن اولین علائم صورت گیرد.
6- در صورتی که در سالهای قبل بیماری شدید باشد به محض اینکه اولین برگ حقیقی در گیاه ظاهر گردد، سمپاشی شروع شود سمپاشی چغندر برگی به علت خطراتی که برای انسان دارد توصیه نمی‌شود.
لکه گرد برگ چغندر Beet Cercospora leaf spot
نشانه‌ها:
بارزترین نشانه بیماری لکه برگی چغندر قند ، چنانچه از نام آن پیدا است ، لکه‌های گرد کوچکی به قطر 2 تا 5 میلیمتر و با حاشیه قرمز متمایل به قهوه‌ای می‌باشند که بر روی برگ ظاهر می‌شوند .
عامل بیماری
لکه گرد برگ چغندر قارچی به نام Cercospora beticola. می‌باشد.
کنترل:
1- روشهای زراعی از قبیل جمع آوری و انهدام بقایای بوته‌های آلوده ، برقراری تناوب زراعی حداقل برای مدت 3 سال وجین و دفع علف‌های هرز و دادن کودی که دارای عناصر Na , B, K , P , N کافی باشد ، در کنترل بیماری مؤثر است.
2- ضد عفونی بذر با سموم کاپتان (Captan ) و تیرام ( Thiram ) نیز در کنترل بیماری مؤثر است.
3- بنومیل wp50% یک تا یک و نیم کیلوگرم در هکتار
4- سایپروکونازول(آلتو) SL10% و 1لیتر در هکتار
5- کاربندازیم wp60% نیم کیلوگرم در هکتار
پوسیدگی ریشه چغندر Beet root rot
نشانه‌ها
این پوسیدگی معمولاً پس از غده بستن ریشه چغندر و اغلب از اوایل تیرماه تا اواخر مردادماه در مزرعه ظاهر شده و به تدریج تا موقع برداشت محصول شیوع دارد و موجب پوسیدگی و مرگ کامل بوته می‌گردد . نشانه بیماری بدین ترتیب بوده که ابتدا پوسیدگی روی ریشه و در ناحیه طوقه گیاه ظاهر می‌شود پس از تاثیر عامل بیماری و پیشروی آن رنگ طبیعی ریشه به قهوه‌ای متمایل به سیاه می‌گراید و در نتیجه پوسیدگی از ناحیه طوقه شروع و به طور منظم و یا از یک طرف ریشه به انتهای غده پیشروی می‌نماید .
کنترل:آیش بندی زمین و برقراری تناوب زراعتی و کرتی نکاشتن زراعت در امر کنترل با این بیماری موثر می‌باشد.
 پیچیدگی و تورم رگبرگها Beet Curly Top
بیماری در چغندر کاری‌های فارس بسیار شایع و در اکثر مزارع تا حدود 90 درصد آلوده می‌باشد.
نشانه‌ها :اولین علائم بیماری عبارتند از لوله شدن برگهای جوان داخل بوته است و به عبارت دیگر برگها در امتداد دمبرگها لوله می‌شود رگبرگهای فرعی شفاف و متورم شده و در سطح زیرین برگها برآمدگی‌هایی بوجود می‌آید و خارهای 1 تا 2 میلیمتری تشکیل می‌گردد و سرانجام رنگ گیاه زرد خواهد شد .
رایزومونیای چغندر قندBeet necrotic yellow vein virus
این بیماری با نامهای دیگری به نام زردی نکروتیک رگبرگ و ریشه ریشی نیز می شناسند.
در صورت آلودگی چغندر قند به این ویروس برگهای خارجی حالت پژمردگی به خود می گیرند یا بعضی از برگها خشک می شوند. در مقطع ریشه دوایر قهوه ای متحدالمرکز دیده می شود. از دیگر علائم مهم بیماری زردی رگبرگها است.
کنترل:
1. جلوگیری از آلوده شدن مزارع
2. استفاده از ارقام مقاوم
3. شخم عمیق
4. در صورت امکان عدم استفاده از کود حیوانی و آبیاری غرقابی
5. مبارزه بیولوژیک با قارچ ناقل
پوسیدگی مغزی ریشه چغندر
نشانه‌های بیماری:
یکی از بارزترین نشانه‌های کمبود عنصر بر در چغندر فساد و پوسیدگی بافت مغزی ریشه ، مخصوصاً در محل طوقه و جایی که دمبرگ ها به ریشه متصل می شوند می باشند .
کنترل: بیماری پوسیدگی مغزی چغندر را با استعمال کودهای محتوی بر میتوان بخوبی درمان نمود . براکس و اسیدبوریک از کودهایی هستند که می‌توان برای این منظور استفاده نمود .
پوسیدگی خاکستری پیاز Onion Gray blight
عامل این بیماری سه گونه قارچ می‌باشد که تولید Blight می‌کند.
پوسیدگی عمیق قهوه‌ای با کپک خاکستری روی آن و اسکلرتهای سیاه از علائم پوسیدگی گردن پیاز است .
در ایران مهمترین عامل پوسیدگی پیاز B.allii می‌باشد .
کنترل:
1- بهداشت زراعی و حذف منابع آلودگی مانند پیازهای قدیمی و بیمار
2- بذر سالم و جدا کاشتن پیازهای بذری و مزرعه پیاز
3- تناوب با صیفی جات ، کاهو ، کرفس ، غلات
4- سمپاشی با دی تیوکارباماتها
5- خشک کردن پیاز قبل از انبار (2 روز در دمای 35-30درجه سانتی گراد)
پوسیدگی ریشه و طبق پیاز Onion basal & Root rot
علائم بیماری:
در اوایل بهار نوک برگها زرد شده و بوته‌های آلوده پژمرده می‌شوند زردی برگها توسعه یافته و به سمت پائین پیشروی نموده و زمانی که غده‌های پیاز به درشتی فندق می‌شوند در مزرعه بوته میری به صورت لکه‌ای و یا گسترده مشاهده می‌گردد. ریشه های گیاه بیمار قهوه‌ای و یا خشکیده شده و به رنگ صورتی یا بنفش نمایان می‌شود و از بین می‌رود عوامل ثانویه هم ممکن است به پیاز حمله نموده و موجب فساد آن شوند در انبار نیز این بیماری می‌تواند منجر به ایجاد خسارت شود .
کنترل: جلوگیری از کود دهی زیاد
-کنترل حشرات به منظور جلوگیری از ایجاد زخم
- دقت در هنگام برداشت و انبار کردن (نگهداری در صفر درجه یا رطوبت 70-60%)
- مبارزه بیولوژیکی با باکتری Burkholderia cpacia
لهیدگی باکتریائی پیاز Onion bacterial mushy rot
غده های پیاز در انبار مورد حمله چندین گونه باکتری قرار می گیرند و این پوسیدگی ممکن است در مزرعه نیز اتفاق بیفتد.
کنترل:
1- اندامهای هوایی پیاز باید قبل از برداشت کاملاً رسیده باشند.
2- در هنگام برداشت و خرمن کردن باید از زخمی شدن پیاز جلوگیری شود.
3- انبار باید خوب تهویه گردد تا رطوبت در سطح پیاز جمع نشود.
اگر دمای انبار صفر درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 70% تنظیم گردد برای جلوگیری از گسترش بیماری مفید است.
ریشه صورتی(سرخی) پیاز Onion pink root
نشانه های بیماری:
گیاه آلوده علائم کم رشدی از خود نشان می دهد و تعداد برگ و قطر پیاز کاهش یافته و زودتر تشکیل می شود. برگ اولیه از راس ، زرد رنگ شده که به سمت پائین ادامه می یابد و نهایتاً به رنگ بنفش در می آیند. پیاز آلوده زودتر بالغ شده و به راحتی از جای کنده می شوند ، گیاه آلوده مرتب ریشه زایی می نماید و متعاقباً آلوده می گردد و گیاه حالت کمبود از خود نشان می دهد .
عامل بیماری:
قارچی است به نام Pyrenochaeta terrestris) Phoma terrestris) که دارای میسلیوم شفاف و بند دار ، منشعب و کلامیدوسپورهای بین سلولی بی شماری تولید می نماید.
کنترل:
1- در صورت امکان ضد عفونی خاک
سوسک برگخوار سیب زمینی(سوسک کلرادو)
مبارزه : جمع آوری حشرات کامل یا توده های تخم و لارو در سطوح کم ، از شدت خسارت آفت می کاهد. حشرات کامل و لاروها بسادگی با محلول 2 در 1000 زولن یا 6 لیتر در هکتار از این ماده تحت کنترل در می آیند.
کرم مفتولی ریشه Click beetle
معرفی آفت:
به گیاهان مختلفی نظیر سیب زمینی، گندم، هویج، ذرت، کاهو، گوجه فرنگی، چغندرقند، توتون، تره فرنگی، جو و پنبه خسارت می زند. لارو این حشره از گیاهچه هاییکه به تازگی از جوانه زدن بذر ایجاد شده اند تغذیه نموده و حشره کامل نیز از گردة گلها تغذیه می نماید. لارو آفت غدة سیب زمینی را سوراخ می کند و در داخل آن کانالهائی به طول 3-2 میلی متر بوجود می آورد و خود نیز در داخل این کانالها به سر می برد. روی ریشه گندم نیز قسمتی از آن را به صورت قلوه کن مورد تغذیه قرار می دهد.
کنترل:
- تناوب، کنترل علفهای هرز، شخم عمیق و ازبین بردن غده های آلوده
- آبیاری مناسب . استفاده از تله های نوری برای به دام انداختن حشرات کامل
- کلرپیریفوس(دورسبان) و دیازینون(بازودین) G 5%و 30کیلوگرم در هکتار
- مونوکروتوفوس (نوواکرون) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار