تحقیق مقاله مطلب

در مورد دانشنامه فارسی - نت سرا

تحقیق مقاله مطلب

در مورد دانشنامه فارسی - نت سرا

فرهنگ وقف در مکاتب و ادیان

 وقف در فرهنگ سومریان 
در بین سومریان ، بیشتر خدایان در معابد بودند و برای آنها هدایایی از مال و خوراک و ...می آوردند...  در خرابه های سومری لوحه ای به دست امده است که در آن پاره ای دعاها نوشته شده است. این دستور دینی عجیب نیز در آن جا دیده می شود : (بره جانشین و فدیه آدمی است وی بره ای را به جای جان خود بخشیده است ) کاهنان از راه همین هدایا و قربانی ها از دیگر طبقات مردم سومری مال دارتر و نیرومند تر شدند. 1
 

وقف در فرهنگ مصریان قدیم
مردم مصر در قدیم با فکر وقف اجمالا آشنا بودند املاکی بر خدایان ،  معبدها و مقبره ها اختصاص می یافت تا درآمد آنها به مصرف تعمیرات نوسازی اقامه مراسم و خرج کاهنان (رهبران دینی ) و خادمان برسد و این گام به قصد تقرب به خدایان برداشته می شد. امروزه در مصر الواحی وجود دارد که حاکی از مطلب فوق الذکر است از قدیمی ترین آنها لوحه شماره 72 است. (راهنمای ماسبیرو) در این لوحه نقوشی وجود دارد که حکایت از وقف املاک برای برخی کاهنان در خانواده چهارم (سلسله چهارم فراعنه مصر ) می کند. این لوحه در فهرست موزه ، ذیل شماره 8432 آمده است. (در نشریه وزارت اوقاف مصر به نام وزارة الاوقاف بین الماضی و الحاظر به این لوحه اشاره شده است ) باز تاریخ برای ما بازگو می کند که رمسیس دوم املاک فراوانی به معبد ابیدوس بخشید و مراسم ویژه ای جهت تملیک آن املاک در حضور جمع کثیری از مردم بر پا کرد ، تا مردم در این امر خیر از وی پیروی کنند . (تاریخ قانون مصر قدیم از دکتر شفیق شحاته ، ص 90 به بعد )
________________________________________
1- دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن ، ترجمه احمد آرام سازمان آموزشی انقلاب اسلامی ، چاپ سوم ، 1370 ، ص 154    
________________________________________
مردم مصر در قدیم، با بهترین شکل وقف اولادی آشنا بودند ، اعیان املاکی حبس می شد و درآمد آنها به خانواده و یا اولاد واقف اختصاص می یافت و این حق بعد از آنها به اولادشان می رسید تا از عواید آنها بهره مند شوند و حق انتقال اعیان املاک را به غیر نداشتند مصریان قدیم با نظارت تولیت نیز آشنا بودند. اداره اموال موقوفه را به پسر بزرگتر از هر طبقه واگذار میکردند و در اسناد وقف به صراحت از نقل موقوفه منع می شدند. سندی اخیرا از شخصی به نام متی از خانواده پنجم پیدا شده که این شخص موسسه ای به نفع فرزندانش در قالب هبه به وجود آورده و در آن به پسر بزرگترش دستور داده که از عواید آن موسسه به برادرانش بدهد ، ولی اموال قابل نقل به احدی نیست و اداره آن همیشه با پسر بزرگتر از طبقات موقوف علیهم است. 1
________________________________________
1- عبید الکبیسی ، محمد ، احکام وقف در شریعت اسلام 39/1 ، ترجمه احمد صادقی گلدر ، اداره کل اوقاف و امور خیریه مازندران ، چاپ اول 1366.            
________________________________________
کاهنان از آنچه به عنوان نذر و قربانی به خدایان تقدیم می شد ، می خوردند و می نوشیدند و همچنین از زمین های مربوط به معابد و خدمات دینی خویش درآمد سرشاری به چنگ می آوردند.1
 معابد مصر سهم قابل توجهی از غنائم جنگی را از کشورهای گشوده شده در زمان او (رامسس _ متوفی به سال 1225 ق _ م ) و جانشینانش به مصر سرازیر می شد ، به خود اختصاص داده بودند. معابد در آن زمان 107000 برده در اختیار داشتند که به اندازه یک سی ام جمعیت مصر بود، اراضی متعلق به این معابد حدود 300000 هزار هکتار یعنی یک هفتم اراضی قابل کشت مصر می شد.
تعداد چهارپایان 500000 رأس بود و درآمد 169 شهر مصر و شام به آن ها تعلق داشت و این درآمد هنگفت از پرداخت مالیات بر درآمد معاف بوده است. 2
 
وقف در فرهنگ بابل
در مدنیت بابل ، معبد نقشی بسیار مهم دارد. در شهرهای بین النهرین معبد همیشه از بلندترین و مرتفع ترین ابنیه بوده است که در وسط شهر از خشت خام یا آجر پخته قد برافراشته و بر بام همه خانه ها و مساکن مردم مشرف بوده است و در برابر مذبح در داخل معبد انواع حیوانانت و فواکه و مبلغ های بسیار وجه نقد و جنس به رسم قربانی نیاز خدای آن معبد می شده . در آنجا بوده است که مدارس برای تعلیم منشیان و نویسندگان خط میخی برپا کرده و این طبقه را تربیت می نموده اند . اضافه بر آن معبد مرکزیت کسبی و تجاری نیز داشته است .
________________________________________
1-دورانت،ویل،تاریخ تمدن241/1.
2 -عبیدالکبیسی،محمد،احکام وقف در شریعت اسلامی255/1.
________________________________________
معبد املاک موقوفه و اراضی وسیعی را اداره می کرده و کاهنان که متولیان معابد بوده اند ، در حقیقت تنها طبقه روشنفکر و دانشمند کشور را تشکیل می داده اند.1 مناسک در دین یونانی ها عبارت بوده است از اعمالی برای جلب لطف و کسب موافقت خدایان، به منظور انجام آرزوها و آمال آدمیان . این اعمال به وسیله تقدیم نذورات و هدایا و خواندن نمازها و مناجات ها انجام می گرفته است . همچنین انواع حلویات و حبوبات و میوه های نورس را در محراب و معبد به یکی از خدایان تقدیم می کرده اند و سپس ادعیه و اورادی می خوانده و مشروبی مقدس از شیر و شراب می نوشیده و سپس آن هدایا و نذور را آتش می زده اند و آنگاه به گذرانیدن قربانیان پرداخته با تشریفات خاصی برای هر یک از خدایان جانوری را می کشته و سپس اجساد آنها را همچنان طعمه آتش می ساخته اند. 2
چون کاهنان نمی توانستند از همه این ثروت ها بهره برداری کنندو یا به مصرف برسانند ، آن ها را به سرمایه های قابل بهره برداری تبدیل می کردند، ، بدین ترتیب بود که امور کشاورزی و صنعتی و مالی تمام مملکت را در قبضه داشتند، و علاوه بر زمین های زراعت پهناور ، غلامان فراوان نیز دراختیار معابد بود. این غلامان را یا در مقابل مزد به خدمت دیگران می گماشتند ، یا آنان را به حرفه های مختلف از نواختن موسیقی تا کشیدن شراب وا می داشتند. همچنین کاهنان بزرگ ترین بازرگانان و مالداران بابل بودند و با فروختن کالاهای گوناگونی که در معابد فراهم می شد ، بخش مهمی از بازرگانی کشور را اداره می کردند و اینان چنان در بهره برداری از سرمایه،  حکمت و درایت فراوان داشتند که بسیاری از مردم سرمایه های خود را برای بهره برداری به ایشان می سپردند و می دانستند که اگر بهره فراوانی نباشد ، به هر صورت ، اطمینان آن هست که سودی به دست خواهد آمد.
________________________________________
1- حکمت، علی اصغر، تاریخ ادیان 72 ، انتشارات ابن سینا ، چاپ اول ،1348 ، ص72.
2-دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن ، 22/1.
________________________________________
کاهنان با شرایطی سهل تر از دیگر وام دهندگان ، به مردم قرض می دادند و گاهی به درویشان و بیماران ، بدون درخواست فایده وام می دادند. هر وقت مردوک دوباره به وام گیرنده لبخند می زد سرمایه را پس می گرفتند. از این  گذشته پاره ای از کارهای عمومی به وسیله کاهنان انجام می شد. قراردادها را می نوشتند و تسجیل می کردند و امضای خود را بر آنها می گذاشتند، وصیت نامه ها را تنظیم می کردند به مرافعات مردم گوش می دادند و رأی صادر می کردند و از حوادث مهم و معاملات بازرگانی ثبت بر می داشتند.1 در بابل، نسل های متوالی گناهکاران، برای آسایش ،خاص مال خویش را با خدایان تقسیم می کردند ..... شاهان نیز که خود را نیازمند آمرزش خدایان می دانستند، پرسشتگاه های مفید می ساختند و اثاثه و بنده و مواد غذای برای آن ها فراهم می آوردند و زمین های بزرگی را بر آنها وقف می کردند .... هر وقت ... غنیمتی به چنگ قشون می افتاد، نخستین سلام بندگان و غنائم از آن معابد بود. 2
 
وقف در فرهنگ یهود
با نزول کتاب مقدس تورات و شکل گیری و رسمیت یافتن آیین یهود به پیامبری یکی از شخصیت های بزرگوار و فداکار عالم بشریت یعنی حضرت موسی (ع) هدف از زندگی که همانا تکامل روح و تقرب به ذات اقدس الهی است، مشخص شد و راه های گوناگونی برای رسیدن به این مقصود برای آنان روشن گشت و موضوع وقف که در زبان عبری از آن با واژه (مقدس برای خداوند ) یاد می شود یکی از راه های مهم برای آمرزش در روز آخرت و از موارد حائز اهمیت در بین پیروان این مکتب شناخته شد.
________________________________________
1-حکمت ، علی اصغر، تاریخ ادیان /22 .
2- همان /351.
________________________________________
 یهودیان عقیده دارند که با وقف کردن دارایی خود در راه خدا ، دارایی مادی خویش را به دارایی معنوی تبدیل می کنند و این سرمایه روحانی یکی از راه هایی است که می تواند پشتوانه ای برای انسان در جهان آخریت باشد و او را نزد خدا سرافراز نماید و از عذاب دوزخ رهایی بخشد و انسان را به آمرزش ابدی برساند. 1
در کتاب مقدس سه نوع وقف یهود که به حرم یا خرم معروف است دیده می شود (تحریم ) :
 1 _ به صورت نذر و وقف (آنچه را که کسی از متعلقات خود به صورت انسان ، بهائم و زمین و محصول آن، وقف و نذر یهوه می نماید و اجازه فروش یا تعویض آن نیست. آنچه وقف می شود مقدس است و به یهوه تعلق دارد. اجازه باز خرید انسانی که وقف شده نیست و او باید کشته شود (27/28 لوی) .
 2 _ به صورت مجازات گناهی که مرگ سزای آن است ،مانند قربانی دادن به خدایان دیگر ، (20 _ 19 / 22 ) که مرتکب باید وقف به نابودی گردد.
 3 _ وقف یک شخص یا سرزمین و یا سپاه به نابودی ، که به خصوص در سراسر کتاب یوشع به آن عمل می شود. 2
 قربانی در دین یهود از اولین و مهم ترین شعائر خدمت به خداست و نیازی که به روی آتش سوزانیده می شود مهمترین نوع قربانی است . از مهم ترین این قربانی ها قربانی در عید یوم کیپور یا روز آشتی و بخشش.
قربانی در جشن خاک سوکت یا جشن خیمه و خرمن .
 قربانی در روز سبت روز تعطیل و استراحت در هر هفته .
________________________________________
1-کلیمیان اصفهان و مسأله وقف 6 الی 19 و 20، فصل نامه میراث جاویدان سازمان اوقاف و امور خیریه.
2- آشتیانی، جلال الدین ، تحقیقی در دین یهود /280.
________________________________________
 در جشن های دیگر ماند پساح نان فطیر ماه نو ... می بایستی آتش نیاز تقدیم گردد.
 غیر از قربانی های رسمی ، بسیاری از گناهان و خطاها با دادن کفاره و تقدیم قربانی قابل بخشش می شود.
در خاتمه سفر خروج ،حکایت و کلماتی و آیاتی بر یهوه وارد شده است که برخی از آنها با این مضامین است:
« زنهار ، خدای غیر را عبادت منما ... عید فطیر را نگاه دار ... هر نخست زاده از پسرانت را فدیه بده ... شش روز مشغول باشی و روز هفتم بست را نگاه دار... خون قربانی مرا با خمیر مایه مگذران و قربانی عید فصح تا صبح نماند.»( 26/34 _ 14 ) 1
 نزد کنعانیان دو نوع رسم قربانی معمول بوده است : یکی عبارت بوده است از اهداء هدایا مانند اولین میوه نوبر بستان و درخت یا گوشت اولین حیوان نوزاد که جسد او را بر فراز مذبح می سوخته اند . دوم مراسم عشاء ربانی Communion  که در آن عابد و معبود یعنی خدای بعل، با پرستندگان خود متفق و متحد شده و مراسم قربانی را به عمل آورده بر استحکام سلسله ارتباط قوم با خدایان می افزوده است. 2
 اشعیاء نبی مانند یوشع معتقد بود که لطف و عطوفت و رحم در دل رئوف یهوه موثر است و مجازات و کیفر اقوام و امم را به مصلحت و به منفعت عالم می فرماید . پس می گفت : نیکوکاری بیاموزید و انصاف به طلبید و مظلومان را رهایی دهید ، یتیمان را دادرسی و بیوه زنان را حمایت نمایید.
________________________________________
1 _ ناس ، جان ، تاریخ جامع ادیان از آغاز تا امروز /496، ترجمه علی اصغر حکمت ، چاپ پیروز ، 1344 ه-ش.
2-دورانت ، ویل ، تاریخ تمدن ،502/1.
________________________________________
اگر گناهان شما مثل ارغوان سرخ باشد مانند برف سفید خواهد شد. ...) 1 (اشعیاء 19/1 _ 17 )
 «اشعیاء نبی از قول خداوند خطاب به مال اندوزان چنین می آورد : ... نیکوکاری را بیاموزید و انصاف را بطلبید . مظلومان را رهایی دهید. یتیمان را دادرسی کنید و بیوه زنان را حمایت نمایید.»
 به قوم یهود، درس نیکوکاری را چنین آموختند «اگر یکی از برادرانت فقیر باشد دل خود را سخت مساز و دستت را بر برادر فقیر خود  مبند ، بلکه البته دست خود را گشاده دار و به قدر کفایت موافق احتیاج به او قرض ده.» 2
هنگام فتح شوش در بقعه دانیال نبی ، سندی بدست آمد که به موجب آن گنجی برای پرداخت وام های بدون ربح ، اختصاص یافته بود و خلیفه دستور داد که گنج بدست آمده به بیت المال منتقل شده ، طبق دستور مندرج در سند عمل شود . 3
 
وقف در فرهنگ زرتشتیان
 در کتاب مذهبی زرتشتیان (اوستا) چنین آمده است : ( خشترمچا اهورایی آئیم در گوبیوددت و استارم ) اهورامزدا از کسی خشنود است که بی نوایان را دستگیری کند.
 در طبیعت برابری نیست، ما باید آن را ایجاد کنیم. خداوند متعال تمام افراد را یکسان نیافریده ، از این جهت همیشه افرادی پیدا می شوند که از دیگران ناتوان تر و ضعیف تر هستند پیامبران الهی توصیه می کنند به این گونه افراد کمک کنید و رسیدگی به محرومان و مستمندان را از وظایف پیروان خود قرار داده اند . در مذهب زرتشتی هر کس موظف است یک دهم درآمد خود را صرف داد و دهش و خیرات و کمک به فقرا و مستمندان کند.
 
________________________________________
 1 _ همان /541 .
2- همان /393.
3- احمد بن سلمان ، مقدمه ای بر فرهنگ وقف /41 ، چاپ سازمان اوقاف و امور خیریه.
________________________________________
 در بین زرتشتیان داد و دهش بر سه گونه بوده است
1 _ نیاز : در این گونه دهش نیکوکاران زرتشتی،آنچه را می خواستند بدهند در دسترس گردانندگان نیایش گاهها که در روزگاران که سازمان دینی و کشور داری هر دو به شمار می آمد ، می دادند تا موبد موبدان و یا هر یک از رسامانگران که مسئول انجام کارهای دهشی و نیکوکاری بوده است . برابر با خواست نیکوکار دهش مند و یا در پاره ای زمان ، بسته به نیاز نیایشگاه ، به انجام کاری نیک برساند. نیاکانمان باور داشتند که دهش باید به گونه ای همگانی انجام شود ، نه دست به دست که بی گمان فراگرد (جامعه ) را به یک گونه تنبلی و گداپروری وا می دارد.
2 _ اشوداد : این گونه دهش را بخشش در راه پارسایی و نیکی گفته اند ، چه دهش مند نیکوکار، به هنگام این گونه بخشش، تنها به پاس نیکی و نیکوکاری این کار را انجام می دهد . 1
 و به گفته دیگر شاید بتوان گفت اشوداد ، دهش در راه یزدان پاک و برای پارسایی است. در نخستین گونه دهش ، نیکوکاران پول و یا فرآورده ها و کالاهایی نیاز می کردند که جابجا شدنی بود مانند : پول ، فرآورده های خوراکی یا پوشاکی.
در اشوداد، دهش از چیزهای جابجا شدنی نیست. مانند خانه ، زمین ، بوستان ،کشتزار یا از این گونه دارایی که به نیایش گاه واگذار می کرده اند. گردانندگان نیایش گاهها یا موبدانی که کارشان سامان دادن به اشودادها بوده است،نمی توانستند دارایی هایی را که از راه اشودادها به نیایشگاه داده شده ، به فروش برسانند و اگر نیایشگاه ناچار به فروش می شد ، این کار با دشواری و انگشت شمار انجام می گرفت . شاید بتوان اشوداد را گونه ای از پیوسته نیکی (وقف ) دانست.
________________________________________
1-ابن یوسف ، برهان نیکوکاری ، داد و دهش در ایران باستان /36 ، چاپ دوم 1357.
________________________________________
 3 _ گهنبار خوانی : گهنبار یکی از آیین های دینی ایرانیان کهن، برای انجام فرمان داد و دهش است، این فرمان به بزرگداشت شش رویداد بزرگ جهان هستی است. 1
گهنبار ها، جشن های دینی با شکوهی هستند که برای بزرگداشت آفرینش آسمان ، آب ، زمین ، گیاه ، جانوران و مردم  برگزار می کردند و چنین اند :
  1 _ میدیوزرم برای آفرینش آسمان در پانزدهم اردیبهشت.
  2 _ میدیوشم، به بزرگداشت آفرینش آب ، روز پانزدهم تیر.
 3 _ پتیه شهیم، به پاس آفرینش زمین ، روز سی ام شهریور.
 4 _ ایا سرم، به شکوه آفرینش گیاهان، در روز سی ام مهر.
 5 _ میدیارم، به بزرگی آفرینش جانوران، در روز بیستم دی.
 6 _ همسپشدم، به فر آفرینش مردمان، در واپسین روز سال.
هر گهنبار پنج روز برگزار می شد . 2
هر چند موضوع تحقیق، پیرامون وقف است ولی چون در حین مطالعه به نقطه نظرات و توصیه های خردمندانه ای که همواره انسان را به سوی نیکی و خیر و صلاح و رستگاری یادآوری می کند ، برخورد نمودم و ذکر برخی از آنها را جایز دیدم که در پی خواهد آمد.
________________________________________
1 _ همان / 37 .
2- همان ص38.
________________________________________
ایرانیان پایه گذار پیوسته نیکی (وقف) در جهان
مهریان ، نخستین نیکوکاران اند که برگ های زرین سرگذشت جهان ، کار نیکشان را بر خود جای داده است. تا آنجا که می دانیم این گروه از مردم سرفراز جهان بودند، که بنیان پیوسته نیکی (وقف ) را نهادند. در سال 1926.م در کاوش هایی که باستان شناسان در مهرابه دیبورگ در آلمان می نمودند ، سنگ نگاره بی مانندی یافتند که ویژه نیایشگاه مهری بود و بر بالای آن نیایشگاه مهری یا مهرابه نوشته شده بود : « این جایگاه نیکی بخش و سپنتا (مقدس ) جایگاه پارسایان است و سودش ویژه همگان می می باشد. » در نوشته های مهریان آمده است که : دارایی به کارها و آماج (هدف ) های پرهیزکارانه گرفتن ، بخشنده ی پارسا را سرافرازی می بخشد... نیک می دانید که پیروان مهر ، از کانون نخستین خود (ایران ) . به گوشه و کنار جهان ، پراکنده شدند و ما ردپای آنان را از چین تا اروپا به خوبی می بینیم. در سده های نخستین پس از مسیح مهریان در اروپا به ویژه روم فراوان بودند و همه جا دیگران را با چگونگی اندیشه و دیدگاه خود آشنا نمودند ، بدان گونه که سراسر اروپا را نیایشگاه های مهر فرا گرفته بود که پاره ای از آنان همچنین برجاست. تا سال 382 مهریان در کنار نیایشگاه ها و مهرابه ها ، بنیادهای نیکوکاری داشتند و توانگران دهشمند و نیکوکار پیوسته نیکی های (موقوفات ) فراوان را نیاز نیایشگاه ها و مهرابه ها می نمودند. در سال 382 گراسیانوس فرمانروای روم فرمان داد : پیوسته نیکی هایی (موقوفات ) را که نیکوکاران در ساختن و یا پاسداری نیایشگاه ها به کار می برند از میان بردارند.
________________________________________
1- ابن یوسف ، برهان نیکوکاری ، داد و دهش در ایران باستان /7.
________________________________________
اندرز انوشیروان
در نامه پر ارزش « اخذاق ایران باستان » نوشته دانشمند گرانمایه ، دین شاه ایرانی (سلیستر ) ، اندرز انوشه روان ، خسرو کبادیان (غبادیان ) به پارسی کنونی آورده شده است. از آنجا که در این اندرزنامه پرتوهای درخشانی از زیست و زندگی نیکوکارانه شاهنشاهان ایران به چشم می خورد ، به باز نوشتنش می پردازیم. چنین گوید : (که چون انوشه روان خسرو ، پور غباد ، زندگیش به سرانجام رسید ، پیش از آن که روان از تنش جدا گردد بزرگان را چنین اندرز نمود : ... که چون من در گذرم ، این تخت را برداشته و به اسپانور (شهری در نگار تیسفون ) ببرید و در آنجا نهاده ، مردم را بانگ زده بگویید : ای مردم ، از بدکاری و گناه بپرهیزید . در کردار نیک  کوشا باشید به خوشی جهان ، دل مبندید . این تن همان تنی است که تا دیروز ، از فر و شکوه  آن ، کسی نتوانست از سه گام به او نزدیکتر شود و تا دیروز همواره در گسترش اشویی ، نیکی ، پاکی ، کوشش می کرد ، اینک امروز همان تن را بنگرید، که کسی از ترس پلید شدن به آن نزدیک نمی شود و هر کس به آن دست نهد تا شستشوی نکند و خود را پاکیزه نسازد نمی تواند به نماز یزدان بایستد و نباید با نیکان و پاکان آمیزش کند. آری ، این تن دیروز از فر و شکوه دست به کس نمی داد و امروز از پلیدی کسی دست به آن نمی گذارد!!.
 پس ای مردم جهان ، پارسا و نیکوکار باشید و در نیکی و بهروزی جهان و جهانیان بکوشید و در دین راستی و پیمان ، استوار بمانید. با رادان و راستان همراه باشید. اندرز آموزگاران پارسا را بشنوید و به کار ببندید. به آنچه به شما رسیده است ، خرسند باشید و به دارایی دیگران آز مدارید. در داد و دهش به بینوایان و نیازمندان کوتاهی مورزید ، بدانید که چون از جهان گذرید فر ٌ و شکوهتان تباه گردد و اندوه و شادی در گذرد. زنهار!  ای مردم آگاه باشید، چون زندگی کوتاه جهاه را در سپرید (پشت سر گذارید) ، راه دوری شما را در پیش است. در آنجا ، دادگر کردار شما را خواهد سنجید و کسی کردار نیک و کرفه (ثواب ) به شما وام نخواهد داد. برای رستگاری ، پیشکش پذیرفته نمی شود. زنهار! ای مردم، تن را بر روان برتری مدهید جز با کردار نیک ، از پل چینود (پل صراط ) گذر نتوانید نمود ، زیرا در آن جا داوران راستی ، مانند مهرورشن ، نگران کردار شما نخواهند بود. از نیکان باشید تا مینوی گردید. کسی را ریشخند و سرزنش مکنید ، چه نیکی و بدی در هر کس هست . جهان گذاران را چون کاروانسرای پندارید و در آن به نیکی رفتار نمایید. زشتی و رنج و آزار را از خود دور سازید. این نیز گفته اند که : هر کس باید بیاندیشد و بداند که از کجا آمده ا ست ، برای چه هست ، باز به کجا خواهد رفت و چه خویش کاری (وظیفه) ای بر گرده ی اوست  من چنین می دانم که ، از نزد هورمزد خدای بازگشت خواهم نمود و از من اشویی ، راستی ، کوشش و دانایی می خواهد. روانش شاد ، خشرو انوشه روان . 1

نظرات 0 + ارسال نظر
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد