تحقیق مقاله مطلب

در مورد دانشنامه فارسی - نت سرا

تحقیق مقاله مطلب

در مورد دانشنامه فارسی - نت سرا

آزمایش ثبات نوری

آزمایش ثبات نوری: کمکی برای نمایش رنگ های واقعی
پیش بینی ثبات نور به طور صحیح گاهی اوقات می تواند باعث یک موفقیت یا شکست برای یک تاجر(بازرگان) بشود، محصول جدیدی که رنگش به سرعت تغییر کند میتواند صدمه زیادی به شهرت کارخانه وارد سازد.
• مقدمه
از بین تمامی انواع آزمایشات ارزیابی ثبات رنگها، آزمون عکس العمل منسوجات یکی از مهمترین روشها می باشد. چگونگی رفتار پارچه در هنگام شستشو، سایش، تعریق و یا در مقابل انواع مختلف آب از اطلاعات ضروری برای تولید کنندگان میباشند، ولی تاثیر نور نیز برای تولید کنندگان بسیار حائز اهمیت و غیرقابل ...... به طوری که وجود یک روش آزمون دقیق و قابل اطمینان برای آن بسیار ضروری است. پیش بینی ثبات نور به طور صحیح گاهی اوقات می تواند باعث یک موفقیت یا شکست تاجر (بازرگان) بشود، محصول جدیدی که رنگش به سرعت تغییر کند می تواند صد .... شهرت کارخانه وارد سازد. به عنوان مثال لباس شنائی را تصور کنید که در مقابل ..... بین می رود و یا روکش صندلی اتومبیل که با قرار گیری در معرض آفتاب رنگ پارچه آن ......
• بهترین روش برای آزمایش
برای بسیاری از صنایع، آزمایش ثبات نوری یکی از بخش های اساسی واحد تحقیق و توسعه و کنترل کیفیت می باشد این آزمایش همچنین ...... آزمایشات به حساب می آید، زیرا برای به دست آوردن نتیجه، نمونه ها باید در مقابل نور معمولی خورشید قرار گیرند. این روش غیر کاربردی ..... برای بعضی از مواد این آزمایش می توان ماه ها و حتی سال های طول بکشد، تا نتایج مشخص شوند.

در عوض، بسیاری از تولید کنندگان امروزه از دستگاه های آزمایشگاهی استفاده میکنند. این دستگاه ها نور طبیعی را شبیه سازی کرده و به ..... سرعت می بخشند. تکنولوژی که این عملیات را با موفقیت انجام می دهد، تشعشع قوس های گاز زنون می باشد، این تنها روش موجود برای ... طیف نور خورشید می باشد، در این روش از فیلترهای نوری مختلفی استفاده می شود تا پرتوهای خاصی از نور را بازگردانند و نور تابنده .... همانند خورشید سازند.
• تنها مشاهد نور کافی نیست
قرار دادن یک نوع ماده در زیر نوع خاصی از نور و مشاهده رفتار آن آسان نیست. دما و رطوبت .... معادله دخالت داده شوند، زیرا تنشی که آنها در بسیاری از مواد به وجود میآورند می تواند .... در عکس العمل مواد در برابر نور بر جای بگذارد. در نتیجه دستگاه های آزمایشگاهی ثبات نوری ... کنترل فاکتورهای محیطی خود باشند تا بتوانند شرایط مطلوب را برای هر آزمایشی ایجاد کرده ..... و پایدار حفظ کنند.
اگر ماده مورد آزمایش در محیط بیرون استفاده خواهد شد، نوع آب و هوای خصوصاً باران بسیار است. دستگاه آزمایشگاهی باید مجهز به آب پاش باشد تا ریزش باران را شبیه سازی کند و تنظیم شود که شرایط اقلیمی مناطق مختلف جهان را شبیه سازی کند.
• اندازه گیری و کنترل
در این آزمایش احتیاج است تا از طریقی مشخص شود که ماده به مقدار کافی در معرض نور قرار گرفته است. سالیان متمادی استاندارد مر..... موجود برای شبیه سازی طیف نور خورشید می باشد، در این روش از فیلترهای نوری مختلفی استفاده می شود تا پرتوهای خاصی از نور را باز گردانند و نور تابنده شده را دقیقاً همانند خورشید سازند.
دریافت مقاله       ثبت مقاله          آفتاب من           چاپ           بازگشت
• تنها مشاهده نور کافی نیست
قرار دادن یک نوع ماده در زیر نوع خاصی از نور و مشاهده رفتار آن آسان نیست. دما و رطوبت نیز باید در معادله دخالت داده شوند، زیرا تنشی که آنها در بسیاری از مواد به وجود می آورند می تواند اثرات عمیقی را در عکس العمل مواد در برابر نور برجای  بگذارد. در نتیجه دستگاه های آزمایشگاهی ثبات نوری باید قادر به کنترل فاکتورهای محیطی خود باشند تا بتوانند شرایط مطلوب را برای هر آزمایشی ایجاد کرده و آنها را ثابت و پایدار حفظ کنند.
اگر ماده مورد آزمایش در محیط بیرون استفاده خواهد شد، نوع آب و هوا خصوصا باران بسیار حائز اهمیت است. دستگاه آزمایشگاهی باید مجهز به آب پاش باشد تا ریزش باران را شبیه سازی کند و بتواند طوری تنظیم شود که شرایط اقلیمی مناطق مختلف جهان را شبیه سازی کند.
• اندازه گیری و کنترل
در این آزمایش احتیاج است تا از طریقی مشخص شود که ماده به مقدار کافی در معرض نور قرار گرفته است. سالیان متمادی استاندارد مرجع ثبات نوری پشم آبی رنگی برای مشخص ساختن اتمام آزمایش و درجه بندی استفاده میشده است. امروزه، برای وسایل آزمایشگاهی اندازه گیری و کنترل میزان تابش(میزان تشعشع)بسیار آسان گشته است و به همین دلیل آزمایش هنگامی اتمام مییابد که حد مشخص از تشعشع حاصل شود. مدل های پیشین تکنولوژی پیچیده تری داشته اند: در بهتری سیستم ها، یک شناساگر،نور را اندازه گیری کرده و سپس به طور اتوماتیک توان لامپ را به گونه ای تنظیم میکند که نور خروجی همواره ثابت باقی بماند. هر دوی این روش ها طرف دار های خاص خود را دارند،در نتیجه تجهیزات بسیار عالی آزمایشگاهی به گونه ای هستند که امکان استفاده از هر دو روش استاندارد پشم های آبی و کنترل میزان تشعشع را فراهم میکنند(به طور مجزا وهم ترکیبی).
• چه کسی این آزمایش را انجام میدهد؟
تا امروز،تولید کنندگانی که میخواستند آزمایش ثابت رنگ نوری برای مواد آنها صورت بگیرد باید همه مواد را به آزمایشگاهی تخصصی میفرستادند. این یک فرایند پیچیده بود، اما امروزه پیشرفت های تکنولوژیکی به تجهیز و توسعه آزمایشگاهی و دستگاه هائی که تهیه و استفاده از آنها بسیار ساده تر میباشد منجر شده است. این بدان معنی است که شرکت هائی که در عرصه صنعت فعال هستند میتوانند این آزمایشات را خودشان انجام دهند.
• بهینه ساختن تکنولوژی
نمونه جدید از این تجهیزات جدید دستگاهی است به نام  Apolloکه توسط شرکت جمیز ایچ  هیل ساخته شده است. با سالها تجربه در زمینه ساخت دستگاه آزمایشگاهی برای انواع ثبات رنگ نوری، این شرکت نیاز مبرم به تکنولوژی آسانتر و کاربری آسان را بدین منظور دریافت. دستگاه Apollo مزیت های تکنولوژیکی بسیار زیادی دارد لامپ زنونی عمودی به همراه نگه دارنده نمونه ای از مزایائی این دستگاه هستند که دائماً میچرخد و با این کار ثابت دمائی را تضمین کرده و به طور تکنواختی نمونه را در معرض منبع نور قرار میدهد. عمل دوران عمودی نمونه گیر این دستگاه به معنی تقابل نمونه با هوای مطلوب است،در این دستگاه نمونه ها مکرراً از شرایط یکسان عبور داده میشوند که درنتیجه آن تغییرات شرایط آزمایش کاهش یافته و نتایج قابل تکرار بیشتری به دست میاید.
قابلیت کنترل دقیق رطوبت و دما در آزمایش سنجش ثبات نوری بسیار مهم است. تجهیزات آزمایشگاهی به روشی احتیاج دارند تا اثراتی را که این فاکتور ها بر روی یکدیگر میگذارند، پیش بینی کند. دستگاه Apollo مجهز به سیستم کنترلی بر مبنای منطق فازی میباشد که میتواند بر تمامی این نوسانات غلبه کند و به تنظیمات مطلوب دست یابد بدون آنکه یک فاکتور را توسط فاکتور را توسط فاکتور دیگر از تعادل خارج سازد.
حس گرهای کنترل کننده میزان تشعشع دستگاه Apollo با نام   Solar Sensدقیقاً در جهتی که نمونه در حال آزمایش میچرخد، دوران میکند.این بدان معنی میباشد که حس گر دقیقا همان میزان نوری را میخواند که نمونه دریافت میکند، در نتیجه کنترل دقیق تری را انجام میدهد. همچنین Solar sensقادر است تا سه طول موج مختلف از نور بخواند که این خاصیت این امکان را به دستگاه میدهد تا بر طبق دامنه وسیعی از استاندارد های آزمایشگاهی رفتار کند.
• آزمایش را قابل دسترس تر ساخته است
بزرگترین مزیت تازه ترین دستگاه های آزمایشگاهی ثابت نوری این است که به آسانی میتوان با آنها کار کرد و از آنها مراقبت کرد. به طور مثال، با وجود کنترل های آسان و ورود داده ها به صورت فهرست وار از طریق صفحه های کنترل،کاربر به آموزش بسیار کمی احتیاج دارد و طراحی عالی آن این امکان را فراهم ساخته است تا تمامی تنظیمات و تعمیرات از طریق جلو ماشین صورت بگیرد. لامپ ها و فیلترهای نوری به راحتی تعویض میشوند. به همین دلیل این دستگاه نه تنها با قیمت کم قابل تهیه است،بلکه نگه داری آن نیز کم هزینه است .
آزمایش ثبات نوری برای بسیاری از محصولات ضروری است، از پوشاک تا روکش صندلی ماشین، چادرهای سفری  تا برزنت. اگر چه این فرایند تا حدودی پیچیده است، ولی به تکنولوژی تخصصی کمتری نیاز دارد. تجهیزات جدید، با عمل کرد آسان امروزه در دسترس بسیاری از تولید کنندگان قرار گرفته اند و تولیدکنندگان، دیگر نیازی به آزمایشگاه های خارجی ندارند بلکه خودشان میتوانند در مواقع لزوم این آزمایشات را انجام دهند و دیگر هیچ بهانه ای برای از بین رفتن رنگ لباس شنا باقی نمیماند.
ترجمه: نازنین فرد اسماعیل پور
(دانشجوی کارشناسی مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیر کبیر)   

آزمایشگاه کنترل کیفیت و تکمیل
 تعیین ثبات رنگ زا در برابر سایش
مقدمه:
مالش یک کالا به صورت های مختلف امکان پذیر است. مثلا مالش پارچه به پارچه دیگر، مالش نخ های موجود در پارچه در هنگام کشش، مالش پارچه با مواد رنگ زا و ذرات موجود مثلا گرد و غبار داخل الیاف. در اثر مالش علاوه بر تغییر در خواص فیزیکی از جمله کاهش استحکام کالا، خواص ظاهری پارچه نیز تغییر می کند. تشکیل pilling))، ظاهر برفکی frosting)) و سایش crocking)) از نتایج مالش محسوب میشود.
سایش عبارتست از انتقال زنگ زا از یک پارچه به پارچه دیگر توسط مالش و معمولا زمانی که رنگ زا تثبیت نشده نزدیک سطح کالا باشد اتفاق می افتد.
روش استاندارد اندازه گیری در   AATCCشماره 8 وISO  شماره X12  میباشد که توسط دستگاه سایش (Crockmeter) انجام می پذیرد (شکل 18دراین دستگاه نمونه در یک وضعیت ثابت و صاف قرار داده می شود و یک پارچه استاندارد سفید به صورت رفت و برگشتی نمونه مورد آزمایش را مالش می دهد.
رطوبت ازعوامل مهم در سایش می باشد و رطوبت بیشتر باعث انتقال رنگ زا بیشتر است.
********
وسایل و مواد لازم:
دستگاه سایش، نمونه سایش دهنده، معیار خاکستری
دستگاه سایش، این دستگاه شامل قسمتی است که سایش دهنده اصلی می باشد و در حرکت خودم به جلو و عقب به میزان 10سانتی متر، نیرویی با بار22نیوتن را روبه پایین به نمونه مورد آزمایش اعمال می کند. این دستگاه می تواند دستی یا الکتریکی باشد.
نمونه سایش دهنده : پارچه پنبه ای سایش دهنده به صورت مربع 5×5 سانتی متر بدون آهار، سفید گری نشده و تکمیل نشده باید باشد.
معیار خاکستری، برای تعیین تغییر رنگ زا نمونه و لکه گذاری روی نمونۀ سایش دهنده،
روش کار:
دو قطعه از پارچه مورد آزمایش با ابعاد تقریبی 7×14 سانتی متر برای سایش خشک و
دو قطعه دیگر جهت سایش مرطوب ببرید. این دو قطعه را یکی در جهت تار و دیگری در جهت پود در دستگاه سایش قرار دهید. اگر نمونۀ مورد آزمایش نخ است آن را با  کشبافی به پارچه تبدیل کنید تا ابعاد مورد نظر تأمین شود.
سایش خشک :
نمونه رنگی را در قسمت زیر دستگاه به وسیله گیرهای مخصوص سوار کنید. پارچه پنبه سایش دهنده خشک را در بالا نصب کرده و ده بار سایش یا حرکت رفت و برگشت را به مدت 10ثانیه انجام دهید.
آزمایش را با نمونۀ رنگ زای دیگر خشک و پارچۀ سایشی دهندۀ که آنرا خیس کرده اید 100%وزن خود آب جذب نموده با هم وزن آن آب به طور یکنواخت به آن پاشیده اید ، ده بار سایش یا حرکت رفت و برگشت به مدت 10ثانیه انجام دهید.
تذکر:
1- هنگامی که پارچه دارای چند رنگ زا میباشد باید دقت کافی داشت تا همۀ رنگ زا ها تحت سایش قرار داده شوند و چنانچه وسعت رنگ زا ها زیاد باشد باید از هر رنگ زا یک نمونه تهیه و جداگانه ارزیابی شود.
2- در بعضی موارد که کالای رنگ زای از مخلوط رنگ زاها تهیه شده است،ممکن است رنگ زا انتقال یافته به نمونۀ سایش دهندۀ متفاوت از رنگ زا کالای مورد آزمایش باشد زیرا ثبات رنگ زا های موجود متفاوت است.
ارزیابی :
نمونه های رنگ زای و سایش دهنده را در زیر منبع نوری استاندارد (کابینت بازدید نمونه) معیار خاکستری تغییر رنگ زا (برای نمونه) و لکه گذاری (برای نمونۀ سایش دهنده) مقایسه کنید.
********
عنوان آزمایش: تعیین ثبات نوری
مقدمه:
کالای نساجی به هنگام مصرف در معرض نور قرار می گیرد و نور به ویژه در ناحیۀ ماوراء بنفش باعث تخریب ملکول ماده رنگ زا و رنگ زا پریدگیfading) ) کالا می گردد که مطلوب نمیباشد. مقاومت مواد رنگ زا در برابر نور متفاوت می باشد لذا انتخاب مواد رنگ زای مناسب به ویژه جهت پرده، مبلمان، فرش و روکش ها از اهمیت خاصی برخوردار است. مقاومت مواد رنگ زا یا به عبارتی ثبات آن در برابر نور تحت تاثیر دما و رطوبت و میزان اکسیژن محیط می باشد. اکسیژن محیط می تواند تحت تاثیر نور به اکسیژن رادیکالی تبدیل و موجب تخریب ماده رنگ زا شود. افزایش رطوبت و دما سرعت رنگ زا پریدگی fading)) را افزایش می دهد. رطوبت نمونه تحت تاثیر دمای آن متغیر است. دمای سطح نمونه به وسیله جذب تشعشع نورانی افزایش می یابد و از رطوبت سطح نمونه کاسته می شود.
آزمایشات ثبات نوری،الزاماً همراه با معیار یا اسکیل خاصی (معیار آبی) انجام می شود  به طوری که نیمی از نمونه و معیار آبی پوشانده می شود و پس از قراردادن در معرض     نور نیمی از نمونه ها تغییر رنگ زا داده و نیمی دیگر تغییر نکرده اند. اختلاف بین دو قسمت نمونه مورد آزمایش(نور دیده و نور ندیده)با تغییر ایجاد شده در معیار آبی مقایسه می شود و به صورت عدد گزارش می گردد. این عدد ما بین 1(ثبات نوری ضعیف)تا8 (ثبات نوری بالا) متغیر است.
این دو معیار قابل تبدیل به هم نیستند. معیار آبی حاوی نمونه های پشمی رنگ رزی شده با مواد رنگ زای خاص می باشد. مواد رنگ زای مصرفی برای معیار آبی پشمی در جدول 4 آورده نشده است.
*******
روش آزمایش AATCC16  ثبات در برابر نور را هم در محیط و هم در دستگاه ثبات نوری که شبیه سازی نور روز می باشد را توضیح می دهد. در مورد روش دستگاهی هفت روش مختلف بر طبق نوع دستگاه (نوع لامپ)، درجه حرارت و رطوبت آزمایش، مداوم و غیر مداوم بودن و نوع نوری که توسط فیلترهای لامپ مورد مصرف تغییر میکند، را تدوین کرده است. ISO نیز شمارهBO1  را برای روش استفاده از نور روز و  BO2 را برای استفاده از لامپ قوس زنون وBO3  ثبات نور در معرض هوای آزاد را تدوین و پیشنهاد کرده است.
وسایل و مواد لازم :
دستگاه ثبات نوری قوس زنون، معیارهای خاکستری و آبی
دستگاه ثبات نوری :
دستگاه های ثبات نوری دارای لامپ قوس زنون (یا قوس کربن) است که نوری معادل نور روز تولید می کند و آب (یا هوا) خشک می شود.
لامپ در محفظه ای قرار دارد که اطراف آن دو فیلتر شیشه ای وجود دارد. فیلتر داخلی پیرکس(بروسیلیکات) و فیلتر خارجی شیشه (کربنات) است. این فیلترها طیف های پایین را تا حدی جذب کی کنند وشبیه شیشه پنجره عمل می نمایند. دستگاه مجهز به حرارت سنج صفه سیاه است(black standard thermometer).
این ترموتور دارای صفحه ای با پوشش سیاه است و حداکثر دمای یک نمونه را که در معرض نور روز یا مصنوعی قرار گرفته تخمین می زند. محدودۀ تشعشعات ماوراء بنفش و مادون قرمز توسط فیلترهای طراحی شده قابل تغییر می باشد. انرژی تشعشع در زمان بر حسب وات بر متر مربع w/mنیز قابل تنظیم می باشد. درجه حرارت رنگ زا هم بسته منبع قوس زنون بین 5500تا6500 درجه کلوین قابل تغییر می باشد. این دما با ترمومتر یا ترموکوپلی اندازه گیری می شود که قسمت حساس آن در مرکز صفحه و در تماس کامل با آن است و سطحی از صفحه که در برابر نور است سیاه بوده و کمتر از5 درصدد اشعه رسیده به نمونه را منعکس می نماید. درجه حرارت این صفحه توسط دمیدن حجم معینی هوا با درجه حرارت ثابت، کنترل می شود. رطوبت نسبی هوای آن با افزایش آب به وسیله یک پاشنده پولی آب تامین می شود و قابل کنترل می باشد.
*******
روش آزمایش :
نمونه یا نمونه های مورد آزمایش به همراه معیار آبی به صورت شکل زیر در نمونه گیر(قاب) دستگاه قرار داده شود اندازۀ نمونه مطابق اندازۀ نمونه گیر دستگاه باشد. اگر نمونه مورد آزمایش نخ است. آنها را در دور مقوای نازک به صورت موازی و فشرده بپیچید و در نمونه گیر قرار دهید و اگر نمونه الیاف می باشد آنها را شانه و موازی کرده و لایه ای از آنها را در نمونه گیر دستگاه قرار دهید. در این صورت نیمی از نمونه ها در معرض نور قرار دارد و نیمی دیگر پوشیده است.
*******
نمونه را در دستگاه ثبات نوری قرار دهید. تنظیمات دستگاه از قبیل نوع فیلتر، دما، رطوبت و... را مطابق استاندارد  ISO Bo2انجام دهید، دستگاه را روشن کنید و نورهی را تا حصول اختلاف رنگ زای بین دو قسمت نمونه ادامه دهید. مشاهدۀ این اختلاف رنگ زا را به صورت بصری و در فواصل زمانی مشخص انجام دهید.(پیشنهاد می شود تا حصول اختلاف معادل 3 معیار خاکستری ادامه یابد). سپس اختلاف رنگ زا مشاهده شده را در مقایسه با معیار آبی قرار داده و عدد مربوطه را از روی آن خوانده و گزارش کنید.
تذکر: حد مطلوب ثبات نوری برای کالای متفاوت از قبیل پوشاک، مبلمان، فرش، پرده، پتو و غیره متفاوت می باشد و حتی می تواند توسط تولید کننده یا خریدار متغیر باشد و
متناسب با شرایط هر کشور و استانداردهای داخلی آن می باشد به طور معمول برای پوشاک ثبات نوری بالاتر از6 مناسب است.
عنوان آزمایش: تعیین ثبات شستشویی
مقدمه :
ثبات شستشویی کالای رنگ رزی شده از اهمیت خاصی برخوردار است. ثبات شستشویی نتیجۀ تأثیر آب و شوینده بر ماده رنگ زا است و نوع شوینده، نوع ماده رنگ زا و دما از عوامل موثر در پایداری ماده رنگ زا است. روش  AATCCشماره 61 ثبات شستشویی کالای رنگ زا شده را در پنج آزمایش متفاوت بیان می کند. این آزمایشات از شماره(1) (شستشویی با دست) تا شماره 5(شستشوی با ماشین) شبیه سازی شده است. آزمایشات در دمای متفاوت و با مقادیر سفید کنندۀ متفاوت طراحی شده است.   ISOنیز آزمایشات ثبات شستشویی را با نام های  CO1تا CO6 تدوین کرده است.
تهیه نمونه :
نمونه رنگ زای مورد آزمایش به ابعاد مشخص (معمولاً4×10سانتی متر) و به صورت مرکب تهیه شود.
نمونه مرکب :
نمونه رنگ زای در تماس با پارچۀ غیر رنگ زای و معمولاً با فرم پارچه نوار چند جزئی به همان ابعاد قرار داده می شود و اطراف آن دوخته می شود. ممکن است دو قطعه پارچه رنگ زا نشده همراه با پارچه چند جزئی استفاده شود. پارچه های همراه باید دارای بافت ساده، بدون تکمیل یا مواد شیمیایی زاید و مواد سفید کنندۀ نوری باشد. یکی از این پارچه های همراه از جنس نمونه مورد آزمایش و دیگری مطابق جدول استاندارد (جدول3) تعیین می گردد. هدف از قرار دادن نمونه همراه رنگ زا نشده، ارزیابی لکه گذاری نمونه مورد آزمایش است.
دو نوع کالای چند جزئیی همراه وجود دارد یکی با جزء پشمی به نام  DWو دیگر بدون جزء پشمی به نام  TVاست در جدول(2) نوع کالای چند جزئیی آورده شده و شکل (15) کالای چند جزئی حاوی نوراهایی از الیاف مختلف را نشان می دهد.
*********
اگر نمونه مورد آزمایش الیاف می باشد ابتدا آنها را فشرده و پس از تهیه لایه ای متراکم از آنها، بین نمونه های پارچه همراه و یا پارچۀ چند جزئی قرار داده و اطراف آن دوخته شود. برای تهیۀ نمونۀ مرکب باید توجه کرد که اگر نمونۀ مورد آزمایش مخلوط دو نوع لیف است، یکی از پارچه های همراه غیر رنگ زای باید از جنسی باشد که مقدار بیشتری دارد و دیگری از جنسی که مقدار آن کمتر است.
********
اگر نمونه مورد آزمایش نخ می باشد ابتدا به صورت تریکو(کشبافی) تهیه و سپس مرکب تهیه شود.(می توان نخ ها را عمود بر نوارهای پارچه چند جزئی قرار داده و اطراف و ما بین آنها را بدوزند و یا دسته ای از نخ رنگ زای را به همراه نخ های غیر رنگ زای به صورت گیس بافت).
وسایل و مواد لازم :
دستگاه شستشو Ometer-Launder ظروف فلزی یا شیشه ای،ساچمه های فلزی، معیار خاکستری، پارچه چند جزئی یا پارچه های غیر رنگ زای، شوینده، آب مقطر، کربنات سدیم، هیپوکلرست سدیم.
روش آزمایش :
مطابق استاندارد  AATCCشماره 61 که به صورت جدول زیر خلاصه شده است عمل نمایید.
*******
مطابق استاندارد  ISOبه صورت جدول زیر خلاصه شده است عمل نمایید.
*******
لازم به ذکر است ساچمه فلزی جهت افزایش کار مکانیکی بیشتر اضافه می شود.
در این روش ها  CO1تا CO5 از صابون با مشخصات زیر استفاده شود :
عدد یدی : حداکثر50
تیز اسید چرب : 30
قلیایی آزاد بر حسب NaOH: 1 گرم در لیتر
شوینده یا صابون نباید سفید کننده نوری داشته باشد.
نمونه ها را مطابق روش های فوق در ظروف مخصوص دستگاه ثبات شستشویی قرار داده و به مدت زمان ذکر شده در دمای مورد نظر در دستگاه ثبات شستشویی قرار دهید. پس از آن،نمونه را خارج کرده و درآب  40+2درجه سانتی گراد شستشو داده و آب اضافی آنها را بگیرید. نمونه ها را از سه طرف دوخت باز کرده و از یک طرف دوخته شده باقی بماند و روی شیشه ساعت و در محیط آزمایشگاه خشک کنید. اگر از آون برای خشک کردن استفاده شود دما از70 درجه سانتی گراد تجاوز نکند. پس از خشک شدن نمونه ها را با دستگاه یا با مقیاس خاکستری ارزیابی کرده و گزارش دهید.
ارزیابی :
نمونه های عمل شده (شستشو شده) و عمل نشده (شاهد) را با رعایت مرز مشترک و تحت منبع نوری استاندارد در کابینت بازدید نمونه در مقایسه با معیار خاکستری قرار داده و اعداد تغییر رنگ زا نمونه و لکه گذاری بر روی پارچه همراه را بررسی نمایید. جدول زیر نحوۀ عدد گذاری را بیان می کند.
*******
عنوان آزمایش : تعیین ثبات رنگ زا در برابر آب
مقدمه :
بسیاری از آزمایشات ثبات رنگ زا در محیط های آبی صورت گرفته و تحت تأثیر آب می باشند. آزمایش ثبات در برابر آب در AATCC به شماره 107در ISO به شماره        EO1می باشد و برای تعیین مقاومت رنگ زا کالای نساجی به هنگام غوطه وری در آب است. این آزمایش شبیه ثبات عرق بدن است ولی به جای محلول عرق بدن مصنوعی از آب مقطر استفاده می شود و نمونه در آب غوطه ور می گردد و سپس تحت حرارت و فشار قرار داده می شود دستگاه مورد استفاده همان دستگاه Perspiromoter می باشد.
وسایل و مواد لازم :
دستگاه Perspiromoter، آون 37+2، معیار خاکستری
روش کار:
از نمونه رنگ زای نمونۀ مرکب تهیه کرده (مطابق آزمایش1) و درآب مقطر با نسبت حجم محلول به وزن کالا((L:G برابر50 به 1 در دمای اتاق به شدت بچسبانید. نمونه را خارج کرده و محلول اضافی را با میله شیشه ای بگیرید و نمونه را ما بین صفحات شیشه ای قرارداده و تحت فشار5/12کیلو پاسکال در حرارت 37 درجه سانتی گراد به مدت 4 ساعت در آون قرار دهید. پس از آن نمونه ها را خارج کرده و از سه طرف دوخت باز کرده واز یک طرف عرض دوخته شده باقی بماند. نمونه ها را در هوای آزمایشگاه خشک کنید.
ارزیابی :
نمونه های عمل شده در مقیاس با نمونه های عمل نشده و در زیر منبع نور استاندارد (در کابینت بازدید نمونه) قرار داده و اعداد تغییر رنگ زا نمونه و لکه گذاری بر روی نمونه های همراه با بر حسب معیار خاکستری بررسی نمایید.
عنوان آزمایش : تعیین ثبات در برابر آب دریا
مقدمه :
ثبات در برابر آب دریا در استاندارد AATCC به شماره 106 و استاندارد  ISOبه شماره   Eo2است. آب دریا به دلیل داشتن نمک ممکن است مهاجرت مواد رنگ زای سطحی کالا را افزایش دهد. نمونه مورد آزمایش در محلولی حاوی نمک طعام قرار داده میشود   این محلول شبیه سازی شدۀ آب دریا می باشد. سپس نمونه در دستگاه  Perspiromoter قرار داده می شود.
وسایل و مواد لازم :
دستگاه Perspiromoter، کلر وسدیم، معیار خاکستری
روش آزمایش :
نمونۀ مرکب از نمونۀ رنگ زای مورد آزمایش مطابق روش ذکر شده در آزمایش شماره(1) تهیه کنید و در محلول30 گرم در لیتر کلرور سدیم با نسبت حجم حمام به کالا (L:G) 50:1 به شدت غوطه ور کنید سپس محلول اضافی را خارج کرده و نمونه را بین صفحات پلیمری یا شیشه ای قرار داده و در دستگاه تحت فشار5/12کیلو پاسکال قرار دهید. نمونه را تحت این فشار در آن 37درجه سانتی گراد به مدت 4ساعت قرار دهید. نمونه را خارج کرده و از سه طرف دوخت باز کنید و در دمای اتاق خشک کنید.
ارزیابی :
نمونه های عمل شده را در مقایسه با نمونه های عمل نشده و تحت نور استاندارد (در کابینت بازدید نمونه) قرار داده و اعداد لکه گذاری و تغییر رنگ زا را بر حسب معیار خاکستری بررسی نمایید.
عنوان آزمایش : ثبات در برابر آب کلردار (آب استخر)
مقدمه :
این روش برای تعیین مقاومت رنگ زا کالای نساجی در مقابل کلر فعال به همان غلظتی که در آب های کلردار برای ضد عفونی کردن استفاده می شود، به کار می رود. مشخص است که کلر موجود در آب طی واکنش اکسیداسیون موجب تغییر رنگ زا کالای نساجی می گردد. این آزمایش در AATCC به شماره 162و در ISOبه شماره        EO3است.
وسایل و مواد لازم :
دستگاه سیلندری چرخان یا تکان دهنده، معیار خاکستری، هیپوکلریت سدیم
روش آزمایش :
محلول هیپوکلریت سدیم حاوی 20میلی گرم فعال در لیتر با  PHبرابر5/8 تهیه کنید. نمونه را به ابعاد 4×10ببرید و داخل محلول هیپوکلریت با نسبت حجم حمام به کالا ((L:G برابر100به 1 در دمای20درجه سانتی گراد به مدت 4ساعت قرار دهید. سپس نمونه را در دمای اتاق خشک کنید. عدد تغییر رنگ زا را گزارش کنید.
عنوان آزمایش : تعیین ثبات رنگ زا در برابر قطرات اسید و قلیا و آب
مقدمه :
این آزمایش مقاومت رنگ زا کالای نساجی را در برابر قطرات اسید و قلیا و آب بررسی می کند. در استاندارد  AATCCبه شماره 6 و در استاندارد  ISOبه ترتیب           EO5(قطرات اسید)،  EO6(قطرات قلیا) و EO7(قطرات آب) می باشد.
وسایل و مواد لازم :
محلول اسید استیک300 گرم در لیتر، سولفوریک 50 گرم در لیتر، تار تاریک 100 گرم در لیتر، کربنات سدیم 100 گرم در لیتر، آب مقطر، معیار خاکستری، پی پت یا قطره چکان.
روش آزمایش :
5 نمونه به ابعاد 4×10 از نمونه رنگ زای تهیه کنید روی آنها یک قطره (با قطره چکان یا میله شیشه ای) از محلول های مورد نظر بچکانید. سپس سطح آنها را با میله شیشه ای به آرامی سایش دهید تا یک قطره به قطره 20میلی متر تشکیل شود. تغییر رنگ زا نمونه ها را هنگامی که هنوز مرطوب است و پس از خشک شدن با معیار خاکستری مقایسه کنید و عدد مربوطه را گزارش دهید.
عنوان آزمایش : تعیین ثبات در برابر خشکشوئی
مقدمه :
به طور معمول جهت جلوگیری از تغییر ابعاد کالا و جلوگیری از نمدی شدن (در مورد کالای پشمی) و تغییر رنگ زا کالا از خشکشویی البته استفاده می شود. در خشکشویی از حلال های مناسب جهت بر طرف کردن چرک و لکه ها و چربی ها استفاده می شود. از مزایای دیگر خشکشویی خشک شدن سریع کالا و نیاز کم به شوینده و آب می باشد. متداول ترین حلال ها پرکلرواتیلن می باشد. البته در سال های اخیر تلاش هایی جهت جایگزینی این ماده به دلیل ایجاد مشکلات محیط زیست صورت گرفته است. حلال ها موجب تغییر رنگ زا کالا می شوند و بنابراین ارزیابی کالا در برابر خشکشویی اهمیت پیدا می کند. معمولاً خشکشویی جهت پوشاک و تزئینات لباس ها، پرده و روکش ها استفاده می شود.
این آزمایش در استاندارد AATCC، به شماره 132 و در استاندارد  ISOبه شماره DO1 است. در این آزمایش از دستگاه ثبات شستشویی و به جای آب از حلال استفاده می شود.
وسایل و مواد لازم :
دستگاه ثبات شستشویی، حلال پرکلرواتیلن، کیسه پارچه ای، ساچمه های فلزی.
روش کار :
دو قطعه پارچه پنبه ای با بافت سرژه و وزن 270 گرم بر متر مربع رنگ زا و تکمیل نشده به ابعاد 12×12 سانتی متر ببرید. آنها را روی هم گذاشته و سه طرف آن را بدوزید و کیسه ای به ابعاد داخل 10×10 سانتی متر تهیه کنید.
از نمونه مورد آزمایش به ابعاد 4×10 ببرید. نمونه رنگ زای و تعداد 12عدد ساچمه فلزی را داخل کیسه قرار داده و سر آن را بدوزید و کیسه را با محتویاتش در ظرف آزمایش که 200 میلی متر پرکلرواتیلن در آن ریخته اید قرار داده و به مدت 30دقیقه در دمای 30 درجه سانتی گراد در دستگاه ثبات شستشویی قرار دهید. سپس کیسه را از ظرف خارج کرده و نمونه را از داخل آن در آورید و در کاغذ خشک کن یا پارچه ای بفشارید تا حلال خارج شود و سپس در هوا و در محیط آزمایشگاه (دما از 65درجه تجاوز نکند) خشک کنید.
ارزیابی :
نمونه عمل شده و عمل نشده را با رعایت مرز مشترک و تحت منبع نوری استاندارد (کابینت بازدید نمونه) قرار داده و تغییر رنگ زا آن را برحسب معیار خاکستری بررسی کنید.
هم چنین حلال باقی مانده در ظرف را داخل لوله آزمایش بریزید و حلال عمل نشده را هم در لوله آزمایش دیگری ریخته و هر دوی لوله آزمایش را در مقابل صفحه کاغذ سفید بگیرید و تفاوت رنگ زا آنها را با مقایسه با معیار خاکستری برای لکه گذاری مقایسه کنید.      

نظرات 0 + ارسال نظر
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد