تاریخچه ی کشف ویتامین ها

نام ویتامین از واژه لاتینی (ویتا) به معنای زندگی گرفته شده و انواع مختلفی دارد که مهمترین آن ها ویتامین هاى A، B، C، D و E است و هر کدام از آنها هم به چند دسته تقسیم مى شوند. هر نوع ویتامین تاریخچه کشف خاصی دارد؛ اما نام گذاری و کشف اولیه آن اولین بار توسط در سال ۱۹۱۲ یک بیوشیمیست لهستانی به نام دکتر کاسیمیر فانک این ماده حیاتى انجام شد. او توانست چهار نوع ویتامین را کشف کند: ویتامین ضدبربرى، ویتامین ضدپلاگرا، ویتامین ضداسقربوت و ویتامین ضدنرمى استخوان، که البته امروزه این نام گذاری ها منسوخ شده است.
شما برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره هر نوع از ویتامینها و تاریخچه آنها می توانی به آدرسهای زیر مراجعه کنی، به علاوه در بخش اجتماعی سایت تبیان در قسمت ( تغذیه > مواد مغذی مورد نیاز بدن) مقالات بسیار جالبی درباره ویتامینها وجود دارد.
ویتامین‌ها ترکیبات آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و تندرستی ضرورت دارند. تغذیه ناقص و رژیم غذایی نامناسب سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می‌شود و به بیماری‏های مختلف مانند بری بری و پلاگر می‌انجامد.

ویتامینها سبب تسهیل دگرگشت (سوخت و ساز بدن)، اسیدهای آمینه، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها می‌شوند و رشد و نمو و ترمیم سلولهای بدن را میسر می‌سازند. برخی از ویتامینها سبب جذب مواد غذایی در روده می‌شوند و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند. عمل آنها بر روی بافتهای اپی تلیال و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز یک عارضه جلوگیری می‌کند.
فونک نام Vitalamine، یعنی آمینی که حیاتی بوده و برای ادامه زندگی ضرورت دارد، را به موادی که سبب بهبود بیماری بری بری می‌شد و از گروه آمین بوده اطلاق کرد. پس از آنکه معلوم شد بسیاری از ویتامینها از گروه آمین نیستند حرف e از آخر واژه ویتامین حذف و واژه Vitamin مورد قبول واقع شد.
ویتامینها را به دو دسته مهم، شامل ویتامینهای محلول در آب و ویتامینهای محلول در چربی، تقسیم کرده‌اند. ویتامین E، ویتامین K، ویتامین D، ویتامین A را محلول در چربی و ویتامین C و ویتامین‌های گروه B را محلول در آب دانسته‌اند.علاوه بر مواد معدنی، ویتامینها نیز مورد نیاز بدن هستند؛ زیرا بدون حضور آنها در غذا، سلامتی و تعادل اعضای بدن ناپایدار می‌شود و در اعمال حیاتی اختلالاتی ایجاد می‌گردد و عوارضی بروز می‌کند که گاه منجر به مرگ می‌شود.ویتامین‌ها سوخت و ساز بدن را تنظیم می‌کنند و تنها کمبود یک ویتامین می‌تواند، تمام بدن انسان را به مخاطره اندازد. خوب است بدانید که بیشتر ویتامین‏ها از منابع اصلی طبیعی استخراج می‌شوند.
مقدار مصرف ویتامین‌ها
گرچه هر ویتامینی به مقدار بسیار اندکی برای رفع نیاز بدن کافی است، ولی باید گفت که نگرانی مردم از کمبود ویتامین، چندان هم بی‌پایه نیست. غذایی که می‌خوریم اگر متنوع باشد، ویتامین‌های ضروری را خود به خود به بدنمان می‌رساند (گویا فقط به استثنای ویتامین د)؛ اما اشکال این است که بسیاری از مردم در انتخاب خوراک خود، عاقلانه رفتار نمی‌کنند؛ یعنی رعایت نمی‌کنند که غذایشان متنوع باشد. همچنین از غذاهای اساسی و مهمی که ویتامین‌ها را برایشان تأمین کند، غافلند. به چنین افرادی باید مقداری ویتامین اضافی بخورانیم تا جبران کمبودشان بشود. بسیاری از ویتامین‌ها قابل ذخیره شدن در بدن نیستند؛ از این‌رو می‌توان گفت که بدن ویتامین‌های افزون‌ بر نیاز خود را به راحتی دفع می‌کند. با این وصف اگر بخواهیم پیوسته یک یا چند ویتامین خاص را به افراط وارد بدن بکنیم، کاری زیان‌بخش خواهد بود. این گفته به ویژه درباره ویتامین آ و ویتامین د کاملاً صحت دارد. پس نباید دایما از کپسول یا شربت ویتامین آ و ویتامین د استفاده کرد. چه غذاهایی چه ویتامین‌هایی را فراهم می‌آورند؟ اکنون نگاهی سریع به خواص ویتامین‌ها و غذاهایی که آن‌ها را برایمان تأمین می‌کنند، خواهیم افکند. ویتامین «آ» برای سلامت چشم، پوست، دندان و استخوان‌ها مفید است. آن را می‌توان از تره‌بار سبز و برگ‌دار، تره‌بار زرد، میوه‌ها، تخم‌مرغ، جگر و کره به‌دست آورد. ویتامین «ب ـ 1» برای دستگاه گوارش و اعصاب مفید است و مانع پیدایش برخی بیماری‌ها می‌شود. آن را در نان کامل، جبوبات و جگر خواهید یافت. ویتامین «ب ـ 2» در شیر، تخم‌مرغ، سبزیجات و گوشت بی‌چربی یافت می‌شود. ویتامین «ث» مدد بخش بافت‌ها، استخوان‌ها و دندان‌هاست و در میوه‌های ترش، گوجه‌فرنگی و کدوی خام وجود دارد.
انواع ویتامین
انواع ویتامین‌ها:
• ویتامین آ
• ویتامین ث
• ویتامین دی
• ویتامین ای
• ویتامین کا
• ویتامین اف 1
• انواع ویتامین‌های گروه ب:
• ویتامین ب۱ یا تیامین ویتامین
• ویتامین ب۲ یا ریبوفلاوین
• ویتامین ب۳ یا نیاسین
• ویتامین ب5 یا نیکوتینامید
• ویتامین ب۶ یا پیریدوکسین
• ویتامین ب۹ یا اسید فولیک
• ویتامین ب۱۲ یا کوبالامین
• تاریخچه آشنایی با ویتامین ها چندان طولانی نیست ، در اواخر قرن گذشته دانشمندان متوجه شدند که عدم تنوع در برنامه غذایی ، مخصوصاً عدم استفاده از مواد غذایی تازه موجب ابتلاء به برخی از بیماریها می شوند مثل خونریزی لثه ها یا بیماری بری بری که اختلالات عصبی و قلبی ایجاد می کند .
•
• در اوایل قرن بیستم ( 1912 ) کارتیرفونک با استخراج موادی از غذاهای تازه توانست بیماری بری بری را در جوجه ها درمان کند . از آنجائیکه در ماده استخراج شده آمین وجود داشت، نام این ترکیبات را ویتامین یا آمین حیاتی نامید . در صورتیکه مطالعات بعدی نشان داد که در تمام ویتامین ها آمین وجود ندارد ، به همین دلیل استفاده از کلمه ویتامین را مناسب ندانستند و دانشمندان از سال 1930 به بعد تصمیم گرفتند زمانیکه ترکیبات شیمیایی مواد مشخص شد از نام ترکیب شیمیایی آنها همراه با نامگذاری قدیم استفاده کنند . به عنوان مثال : رتینول یا ویتامین A ، ویتامین یا B1 ، ریبوفلاوین یا ویتامین B2 .
•
• ویتامین ها ترکیبات آلی هستند که در بیشتر مواد غذایی به مقدار جزئی وجود دارند و هر کدام اعمال حیاتی مخصوصی را در بدن انسان انجام می دهند . اگر چه احتیاجات ویتامین مورد نیاز بدن بسیار جزئی می باشد ولی برای ادامه حیات ، رشد و تولید مثل ، وجود همین مقدار کم بسیار ضروری و اساسی است . مقدار آنها در مواد غذایی بسیار کم ( حدود میلی گرم یا میکروگرم ) است.
•
• اگر رژیم غذاییب متعادل باشد ، ویتامین ها به نحو شایسته ای تأمین می شوند و بدن نیاز به مکمل ویتامینی ندارد. اعمال حیاتی بدن انسان توسط ترکیباتی به نام آنزیم ها کاتالیزور می شوند. برای تکمیل ساختمان تعداد زیادی از آنزیمها به ویتامین نیاز است و در صورت عدم وجود آنها، آنزیمها نمی توانند واکنشهای مربوط به خود را انجام دهند. آنزیمها نقش کاتالیزوری در اعمال حیاتی بدن دارند، یعنی به مقدار کم باعث تسریع واکنشهای حیاتی می شوند، اما وارد واکنش نمی شوند . به همین علت ویتامینها مواد مغذی نگهدارنده تعادل حیاتی نام گرفته اند. این دسته از مواد مغذی نه نقش ساختمانی دارند و نه از متابولیسمشان انرژی تولید می شود اما در متابولیسم و رها شدن انرژی نقش اساسی دارند.
• عواملی که می توانند مقدار ویتامین های مواد غذایی را کاهش دهند ، عبارتند از :
• 1- آسیاب کردن غلات و گرفتن سبوس آنها : ( سبوس غلات غنی ترین منبع ویتامین ها است ).
•
• 2- حرارت و پخت مواد غذایی : ممکن است در اثر حرارت و پخت مقداری از ویتامین ها از بین بروند مثلاً آبکش کردن برنج باعث از بین رفتن ویتامین B1 موجود در آن می شود .
• 3- نگهداری طولانی مواد غذایی : هنگامی که میوه ها و سبزی ها پلاسیده می شوند ویتامینهایشان را از دست می دهند .

•
• علل کمبود ویتامین ها در مواد غذایی :
• 1- فقر غذایی : هنگامی که به مقدار کافی غذا خورده شود و رژیم غذایی متعادل باشد ، طبیعتاً بدن به مقدار کافی ویتامین دریافت می کند.
•
• 2- اختلال در جذب به علت کاهش اسیدیته معده یا کمبود صفرا : هضم و جذب ویتامینهای محلول در چربی تابع هضم و جذب چربی هاست. بنابراین اختلال در هضم و جذب چربیها موجب اختلال در هضم و جذب ویتامینهای محلول در چربی می شود. مخصوصاً اختلال در ترشح صفرا، جذب چربیها و ویتامینهای محلول در چربی را مختل می سازد.
•
• 3- اختلال در متابولیسم
•
• 4- مصرف برخی از داروها : استفاده از برخی داروها ممکن است جذب ویتامینها را مختل کند یا دفع آنها را از طریق ادرار تسریع کند و یا ویتامینها را تخریب کند . بنابراین باید هنگامی که پزشک دارویی را تجویز می کند دستورات پزشک را کاملاً اجرا کنیم . گاهی اوقات نیاز به مکمل های ویتامینی وجود دارد تا میزان از دست رفته ویتامین ها در اثر استفاده از داروها جبران شود.
•
•
• ترکیبات ویتامین ها :
• برخی از ویتامین ها به طور آماده در مواد غذایی وجود ندارند و طی واکنشهایی که بر روی آنها صورت می گیرد به ویتامین تبدیل می شوند. مثلاً وقتی بتاکاروتن وارد بدن می شود مولکول آن می شکند و به دو مولکول ویتامین A تبدیل می گردد. سبزی های پخته همراه چربیها مصرف می شوند و ضریب تبدیل بتاکاروتن آنها به ویتامین A سه برابر می شود.
•
• فرض کنید پیش ساز ویتامین D ( که در پوست بدن وجود دارد ) با تابش اشعه آفتاب می تواند به ویتامین D تبدیل شود ، وارد کلیه شود و به فرم فعال ویتامین D تبدیل گردد ( در قسمت ویتامین D این موضوع را بیشتر مورد بحث قرار می دهیم ).